(nowy artykuł) |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | '''Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Союз Советских Социалистических Республик'' – ''СССР'', [[transliteracja|trl.]] ''Soûz Sovetskih Socialističeskih Respublik'', [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] ''Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik)'', w skrócie '''Związek Radziecki''' lub '''Związek Sowiecki''' lub '''ZSRR''' – historyczne państwo [[socjalizm|socjalistyczne]] w [[Europa|Europie]] wschodniej i północnej oraz północnej i środkowej [[Azja|Azji]]. Obejmowało obszar 22 mln km² od [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]] i [[Morze Czarne|Czarnego]] do [[Ocean Spokojny|Pacyfiku]] (największe w historii nowożytnej [[świat]]a). Państwo to istniało od [[31 grudnia]] [[1922]] do [[25 grudnia]] [[1991]]. |
+ | {{Wikipedia}}'''Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Союз Советских Социалистических Республик'' – ''СССР'', [[transliteracja|trl.]] ''Soûz Sovetskih Socialističeskih Respublik'', [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] ''Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik)'', w skrócie '''Związek Radziecki''' lub '''Związek Sowiecki''' lub '''ZSRR''' – historyczne państwo [[socjalizm|socjalistyczne]] w [[Europa|Europie]] wschodniej i północnej oraz północnej i środkowej [[Azja|Azji]]. Obejmowało obszar 22 mln km² od [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]] i [[Morze Czarne|Czarnego]] do [[Ocean Spokojny|Pacyfiku]] (największe w historii nowożytnej [[świat]]a). Państwo to istniało od [[31 grudnia]] [[1922]] do [[25 grudnia]] [[1991]]. |
==Nazwa i ideologia== |
==Nazwa i ideologia== |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
* '''Socjalistycznych (Социалистических)''' – ideologią państwową był [[Materializm dialektyczny|marksizm]], który głosił zastąpienie społeczeństwa [[kapitalizm|kapitalistycznego]] przez [[socjalizm|socjalistyczne]] (oparte o zasadę ''każdemu według jego pracy''), a następnie [[komunizm|komunistyczne]] (oparte o zasadę ''każdemu według jego potrzeb''); w komunizmie państwo i własność prywatna miały zostać zniesione, ale w okresie przejściowym rządzić miała klasa robotnicza (tzw. ''dyktatura proletariatu''), a właściwie jej ''awangarda'', tzn. partia komunistyczna (do [[1925]] Rosyjska Partia Komunistyczna (bolszewików) РКП(б), [[1925]]-[[1952]] Wszechzwiązkowa Partia Komunistyczna (bolszewików) ВКП(б), od [[1952]] – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego КПСС). |
* '''Socjalistycznych (Социалистических)''' – ideologią państwową był [[Materializm dialektyczny|marksizm]], który głosił zastąpienie społeczeństwa [[kapitalizm|kapitalistycznego]] przez [[socjalizm|socjalistyczne]] (oparte o zasadę ''każdemu według jego pracy''), a następnie [[komunizm|komunistyczne]] (oparte o zasadę ''każdemu według jego potrzeb''); w komunizmie państwo i własność prywatna miały zostać zniesione, ale w okresie przejściowym rządzić miała klasa robotnicza (tzw. ''dyktatura proletariatu''), a właściwie jej ''awangarda'', tzn. partia komunistyczna (do [[1925]] Rosyjska Partia Komunistyczna (bolszewików) РКП(б), [[1925]]-[[1952]] Wszechzwiązkowa Partia Komunistyczna (bolszewików) ВКП(б), od [[1952]] – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego КПСС). |
||
* '''Republik (Республик)''' – republikańska forma rządów; w rzeczywistości władza ustawodawcza miała fasadowy charakter, a władza wykonawcza i sądownicza była podporządkowana Partii; lider partii (sekretarz generalny albo pierwszy sekretarz KC) dysponował ogromną – nierzadko nieograniczoną – władzą. |
* '''Republik (Республик)''' – republikańska forma rządów; w rzeczywistości władza ustawodawcza miała fasadowy charakter, a władza wykonawcza i sądownicza była podporządkowana Partii; lider partii (sekretarz generalny albo pierwszy sekretarz KC) dysponował ogromną – nierzadko nieograniczoną – władzą. |
||
+ | [[Kategoria:Miejsca]] |
Aktualna wersja na dzień 19:36, 28 paź 2018
Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.
Zobacz oryginalny artykuł i autorów. |
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ros. Союз Советских Социалистических Республик – СССР, trl. Soûz Sovetskih Socialističeskih Respublik, trb. Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik), w skrócie Związek Radziecki lub Związek Sowiecki lub ZSRR – historyczne państwo socjalistyczne w Europie wschodniej i północnej oraz północnej i środkowej Azji. Obejmowało obszar 22 mln km² od Morza Bałtyckiego i Czarnego do Pacyfiku (największe w historii nowożytnej świata). Państwo to istniało od 31 grudnia 1922 do 25 grudnia 1991.
Nazwa i ideologia[]
O utworzeniu państwa i jego nazwie zadecydowały władze Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików) w 1922 roku i w nazwie tej nie ma żadnego odniesienia do geografii, ani do tradycji narodów je zamieszkujących. Dlatego często unikano oficjalnej nazwy, używając innych określeń: Sowiety, Bolszewia a nawet Rosja. Nazwa streszczała ideologię państwową:
- Związek (Союз) – władze komunistyczne głosiły internacjonalizm oraz samostanowienie i równe prawa narodów. ZSRR został utworzony jako federacja (państwo związkowe) formalnie niepodległych państw narodowych (republik związkowych), mających prawo wystąpienia ze Związku. Kiedy władza partii komunistycznej – KPZR – upadła, republiki związkowe uzyskały niepodległość.
- Socjalistycznych (Социалистических) – ideologią państwową był marksizm, który głosił zastąpienie społeczeństwa kapitalistycznego przez socjalistyczne (oparte o zasadę każdemu według jego pracy), a następnie komunistyczne (oparte o zasadę każdemu według jego potrzeb); w komunizmie państwo i własność prywatna miały zostać zniesione, ale w okresie przejściowym rządzić miała klasa robotnicza (tzw. dyktatura proletariatu), a właściwie jej awangarda, tzn. partia komunistyczna (do 1925 Rosyjska Partia Komunistyczna (bolszewików) РКП(б), 1925-1952 Wszechzwiązkowa Partia Komunistyczna (bolszewików) ВКП(б), od 1952 – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego КПСС).
- Republik (Республик) – republikańska forma rządów; w rzeczywistości władza ustawodawcza miała fasadowy charakter, a władza wykonawcza i sądownicza była podporządkowana Partii; lider partii (sekretarz generalny albo pierwszy sekretarz KC) dysponował ogromną – nierzadko nieograniczoną – władzą.