Nintendo Wiki

Szeroko dzisiaj opisywana historia konsol ma charakter ogólny. Opiera się ona o przeżycia mieszkańców Japonii, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Europy Zachodniej, Australii i Nowej Zelandii. Jednak nie wszędzie rynek wyglądał tak samo a historia konsol w Europie Środkowo-Wschodniej, Ameryce Środkowej i Południowej, Azji, Oceanii i Afryce wygląda zupełnie inaczej. Oto próba szczegółowego opisania historii konsol do gier sprzedawanych na terenie Polski, z czasów gdy trend ten nie miał charakteru masowego lecz selektywny (1978-2003).

Oczywiście, pewne konsole przebiły trend a mowa tu o podróbkach typu Pegasus, Rambo 2600 lub Brick Game, jednak systemy te są jak już wspomniano tanimi kopiami, które w czasach swojego istnienia był traktowane przez konsumentów jako zabawki a przez niektóre czasopisma branżowe jak np. Gry Komputerowe czy Secret Service, jak gorszy typ sprzętu, praktycznie zawsze pomijany w artykułach. Początki normalizacji zaczęły się na przełomie lat 1994-1995, dzięki ustawie o prawach autorskich i zwiększeniu się inwestycji zagranicznych producentów jak Nintendo, Sega czy Atari w Polskę, Na przełomie lat 1998-1999, PlayStation i Game Boy, zaczęły się stawać masowym trendem ale pełne przeobrażenie nastąpiło na początku XXI wieku.

PRL[]

Pong: Niedostępność konsol z zachodu była spowodowana takimi czynnikami jak cena, ograniczenia międzynarodowe COCOM, niewielka możliwość szerokiej dystrybucji i marketingu, brak świadomości konsumenta na temat gier wideo. Sprawiło to, że Polacy sami musieli stworzyć sprzęt na wzór występujących za granicami konsol. Pierwszymi były GTV-881 (wyprodukowany w 1977 przez Unimor) i GEM-1 (wyprodukowany w 1978 przez Mera-Elzab) jednak były one obecne tylko w próbnych seriach. Pierwszą w pełni wydaną konsolą był TVG-10, produkowany przez Elwro. Próbna seria pojawiła się w 1978 a w latach 1979-1981 wyprodukowano około 10 tysięcy sztuk. W tym też roku Ameprod przejął produkcję, zajmując się dalszym procesem do 1984 roku. W sumie sprzedano około 100 tysięcy sztuk.[1][2]W latach 80-tych coraz więcej konsol typu Pong dotarło do Polski. Były to głównie konsole produkcji radzieckiej, rzadziej modele z zachodu[3].

Vectrex: Konsola Vectrex była przedstawiona w programie Sonda na początku 1986 o tematyce "Pierwsza grafika 3D na komputerach". Brak więcej informacji na temat jej dystrybucji.

Atari: Od 1985 dzięki współpracy Pewexu i firmy PZ Karen komputery Atari można było zakupić oficjalnie w Polsce a już do 1988 sprzedano ich około 180 tysięcy sztuk. Sukces pokusił firmę do wydania konsoli i było to Atari XEGS, które zaprezentowano w kwietniu 1989 roku na poznańskich targach Infosystem'89. W skład zestawu wchodziła konsola, klawiatura, joystick, pistolet świetlny i 3 gry (Flight Simulator II, Missile Command, Shooting Game) a cena wynosiła 159 dolarów[4][5]. Jednym z głównych powodów dla którego akurat ten sprzęt trafił na rynek, była jego kompatybilność ze wcześniej wspomnianymi mikrokomputerami. Choć sprzedawano ją do końca 1991 roku to nie zdobyła popularności głównie, dlatego że zestaw był drogi i mało atrakcyjny[6].

Inne: W polskim filmie Bohater roku z 23 lutego 1987 roku, główny bohater gra na TVG-10.

W 1989 roku, Aleksander Ustaszewski i Mirosław Zabłocki z firmy Logical Design Works zarządzanej przez Lucjana Daniela Wencla (właściciela PZ Karen), tworzą grę Blockout która staje się międzynarodowych hitem i zostaje wydana na m.in Atari Lynx i Mega Drive. Konsolowe wersje pojawią się w Polsce w legalnym obiegu parę lat później.

1990[]

Game & Watch

Pierwowzór "Ruskich jajek"

Przenośne gry LCD: Na przełomie lat 1989/1990 pojawiły się w przenośne gry wideo. Istniały dwa rodzaje tych sprzętów. Pierwszy to klon Game&Watcha nazwany Seria IM produkcji radzieckiej firmy Elektronika. Drugi natomiast to systemy LCD o zbiorczej nazwie Gierki Elektroniczne, podobne do popularnych w USA "Tiger LCD". Obie konsole, można było nabyć w wielu miejscach (najczęściej na bazarach), dzięki czemu zdobyły sporą popularność, która trwała jeszcze do przełomu lat 1992/1993.

Rambo: Na przełomie lat 1989/1990 w Polsce pojawiły się również klony Atari 2600 o nazwie Rambo 2600, które można było zakupić w pierwszych sklepach RTV/AGD oraz bazarach za ok. 500 tysięcy złoty. Aż do pojawienia się Pegasusa, konsole te były najpopularniejszym systemem stacjonarnym w kraju[7][8][9].

Przedsiębiorstwo Karen, widząc sukces powyższych klonów, postanowiło wydać poprzez markę California Access własnego klona o nazwie CA-160. Jej reklamowanie rozpoczęto na przełomie lat 1990/1991 i sprzedawano je w Pewexie. Posiadał 160 wbudowanych gier a jego koszt wynosił 59 dolarów[10]. W sieci sklepów Pewex można był znaleźć specjalne kartridż z innymi kompilacjami gier[11].

1991[]

Atari-2600

Lata 1989-1992 to w Polsce czasy "drugiej generacji gier"

Rambo: Konsola CA-160 (kosztująca w tym czasie 600 tys. zł), pomimo zapewnień ,że sprzedaje się dobrze, nigdy nie zyskała takiej popularności jak Rambo. Jednym z głównych powodów był coraz gorszy stan sieci sklepów Pewex, które ustępowały prywatnym firmą, co powodowało że nowe towary były dostępne szybciej i w większej ilości właśnie u tych drugich. Z tego powodu, takie przedsiębiorstwa jak Commodore czy Atari powoli wycofywały się ze sprzedaży swoich wyrobów z Pewexu.

Atari: Jesienią 1991 roku, Atari rozpoczyna sprzedaż oryginalnych konsol. Pojawia się Atar Lynx model I (podstawowy zestaw 1,2 miliona złoty a zestaw z grą California Games tzw. pakiet za 1,81 miliona złoty), który na premierę otrzymuje 10 gier a pod koniec roku już 17, w cenach od 374 tysięcy do 414 tysięcy złotych. Na rynek zostaje udostępnione także Atari 2600 (podstawowy zestaw za 640 tysięcy złoty a zestaw z grą 32 in 1 oraz 2 joystickami za 780 tysięcy złoty) wraz z 38 dostępnymi grami w cenach od 94 tysięcy do 204 tysięcy złotych. Kolejną konsolą jest Atari 7800 (podstawowy zestaw z grą Asteroids za 920 tysięcy złoty) wraz z 34 dostępnymi grami w cenach od 134 tysiące do 304 tysiące złotych. Konsole można było zakupić u JTT Computer, TAL Computer Center[12][13] i Oskar-Computer Studio, którzy od jesieni zaczęli przejmować funkcje głównych dystrybutorów na Polskę od przedsiębiorstwa Karen i Pewexu, co zostało w pełni potwierdzone w kwietniu 1992,podczas wizyty niemieckiego przedstawicielstwa Atari[14].

Commodore: W październiku 1991 roku na wystawie Computer Games Show w Warszawie można było po raz pierwszy podziwiać Commodore CDTV, którego autoryzowanym dystrybutorem był JTT Computer. W grudniu, Commodore Deutschland & Eastern Europe utworzyło Biuro Przedstawicielskie Commodore, mające koordynować działania poddystrybutorów na terenie Polski[15].

Nintendo: W czasopiśmie Top Secret pojawił się artykuł o działalności NES-Klub. Z niemieckiego importu można było już nabyć konsole Game Boy Classic za 2,5 miliona złoty, gry natomiast kosztowały od 2 milionów do 2,6 miliona złoty[16].

Pegasus: W czerwcu 1991 roku została założona firma Bobmark która wydała konsolę Pegasus.[17] Pierwszym sprowadzanym modelem było "Nintendo Compatible Family Video Game", wyglądający dokładnie tak samo jak popularny MT-777DX.[18] Sugerowana cena urządzenia wraz z 2 kontrolerami i kartridżem Contra 168 in 1 to 1,5 miliona złotych.

Inne: Prócz importu Game Boyów z zagranicy, Bajtek podał że istnieje już możliwość zakupu importowanych gier wideo innych producentów w Centralnych Składnicach Harcerskich, niektórych giełdach oraz paru sklepach RTV/AGD.[19]

1992[]

Pegasus2

Początek złotej ery Pegasusa

Rambo: Był to ostatni rok popularności tego sprzętu i z biegiem miesięcy zaczął on ustępować miejsca na bazarach i sklepach RTV/AGD, pierwszym famiklonom. W latach 1993-1995, Rambo 2600 był dla osób ubogich jedynie zamiennikiem gier podobnych Pegasusowi. Na przełomie lat 1995/1996 konsole te zostały całkowicie wyparte z rynku a ich nowsze reinkarnacje pojawiały się bardzo sporadycznie.

Commodore: CDTV nadal pozostawało bardzo drogie a jego cena w lutym 1992 wynosiła około 13 milionów złotych a oprogramowanie kosztowało 500 tysięcy złotych[20].

Philips: Na Targach Konsumpcyjnych Jesień-92 w Poznaniu został po raz pierwszy zaprezentowany w Polsce system Philips CD-i przez firmę Brabork, jednak system nie trafił wtedy do sprzedaży. Premierę zapowiedziano na rok 1993 a sprzęt miał kosztować kilkanaście milionów złoty[21].

Sega: Na początku 1992 roku, japońska firma Nissho Iwai zaczęła dostarczać do Polski konsole Sega Master System model I (podstawowy zestaw sprzedawany z 2 kontrolerami i grą "Hang On" lub "Alex Kidd") i model II (podstawowy zestaw sprzedawany z 2 kontrolerami i grą "Sonic 1", "Alex Kidd" lub obydwie jednocześnie) oraz Sega Mega Drive model I (podstawowy zestaw sprzedawany z 2 kontrolerami i grą "Altered Beast" lub "Sonic 1")[22]. Początkowo była ona sprzedawana w sklepach audio-wideo jak Brabork[23] a później także ITI Home Video[24]. Podstawowy zestaw Master System kosztował 2 razy mniej od Mega Drive'a.

Pegasus: Od tego roku Bobmark rozpoczął sprzedaż konsol już pod nazwą "Pegasus" w cenie 1,25 miliona złoty (2 pady + konsola + Contra 168 in 1). W drugiej połowie 1992 roku było dostępne ponad 100 gier, a na przełomie lat 1992/1993 nastąpił gwałtowny wzrost sprzedaży. W sprzedaży funkcjonował także pistolet Casel oraz dedykowany joystick Cobra I.[17][25]

Pojawiają się pierwsze nielegalne tłumaczenia gier, bez zgody Bobmarku jak i Nintendo. Tworzy je Polgra Ltd.

Brick Game: W tym roku pojawiły się również konsole Brick Game, które wyparły gry Elektronika oraz Gierki Elektroniczne. Największą popularnością cieszyły się w latach 1992-1994 a ich cena wynosiła około 400 tysięcy złoty[26] Pod koniec lat 90-tych/początku lat 2000-cznych rozpowszechniane były nowsze modele np. Games Calculator (w USA znane pod nazwą Pro 200).

Inne: W oficjalnej dystrybucji pojawia się film Czarodziej (The Wizard), amerykański film promujący konsole Nintendo. Dystrybutorem na kasetach VHS jest Imperial Entertainment.[27]

1993[]

Watara-Supervision-Tilted

Rok 1993 to duża dywersyfikacja na rynku konsol przenośnych, jednak Pegasus Game Boy, Lynx II i Supervision (obrazek) przegrają z prostszym i tańszym Brick Game

Pegasus: Pegasus radził sobie bardzo dobrze i na wiosnę, Bobmark oferował około 200 gier a w lato już 300 gier.

Firma próbowała wprowadzać nowości jak Pegasus Game Boy wydany w lato. Model przypominający oryginalnego Game Boya z gorszym wyświetlaczem, brakiem diody wyczerpania i bez portu dla dwóch graczy, sprzedawany w niebieskim pudełeczku wraz z kompletem baterii i słuchawkami to cena 1,3 miliona złoty a pirackie gry kosztowały 240 tysięcy złoty wzwyż[28].

Kolejna nowość - Super Pegasus, wydany przez Hoop to zwykły Pegasus z obudową SNESa, dzisiaj przez wiele osób nadal błędnie mylona z 16-bitowym Nintendo[29]. Klony Pegasusa zaczęły masowo pojawiać się od początku roku w małych sklepach RTV/AGD i bazarach. Pod koniec roku, Bobmark zaczął tracić kontrolę nad sprzedażą 8-bitowych urządzeń, pomimo tego było to najbardziej dochodowy rok dla firmy[30][31].

Polska firma MATT wydała dedykowane akcesorium do Pegasusa o nazwie Interface, Joystick Nintendo, pozwalające na podłączenie joysticków komputerowych do 8-bitowca.[32][33]

Supervision: W lato 1993 roku na rynku przenośnym pojawił się Supervision. Model Tilted był dystrybuowany pod szyldem Sherion a normalny model pod znakiem QuickJoy. Drugi model recenzowany w Top Secret wraz z grami, dostarczył 3-State Poland. Cena każdego z modeli nie była wyższa niż 1,1 miliona. Gry miały w zestawie instrukcję w języku polskim i recenzowano je we wspomnianym czasopiśmie[34][35].

Sega: Konsole były nadal sprzedawany a niektóre gry dla Master System miały nawet polską instrukcję.[36] Jesieni, Nissho Iwai dostarczył drugi model Mega Drive (podstawowy zestaw sprzedawany z 2 kontrolerami i grą "Sonic 2")[37]. Niestety konsole nie przebiły się do dalszej publiki ponieważ nie reklamowano ich w czasopismach growych, lecz w czasopismach filmowych/video a same ceny były wysokie. Na domiar złego pod koniec roku, zaczęły pojawiać się pierwsze klony 16-bitowej Segi[38].

Atari: W drugiej połowie 1993 roku ATAR System - nowy dystrybutor Atari wydał Atari Lynx II, który kosztował 2.7 miliona złoty[39].

Commodore: 12 sierpnia 1993 premierę miała Amiga CD32, dystrybuowana przez Biuro Przedstawicielskie Commodore w Polsce[40]. Jej cena u autoryzowanego dystrybutorów jak BI&K Computer czy JTT Computer[41] wynosiła poniżej 10 milionów a do końca roku było dostępnych około 40 gier. Z powodu premiery CD32 i światowego wycofania, polska cena CDTV zostaje obniżona do poziomu Amigi 500, przez co zaczyna zyskiwać na popularności a parę rodzimych firm wypuszcza akcesoria[42][43].

Inne: Top Secret uruchamia stały dział na temat konsol (choć pojedyncze artykuły o konsolach pojawiały się już w poprzednich latach) pod nazwą "Nintendo", opisujący gry dla Pegasusa, uzupełniany o pojawiające się nieregularnie działy "Super Vision", "CD 32" i "Game Boy" czyli Pegasus Game Boy.[44][45][35][46] Z sekcją "Wesołe zabawy z Pegasusem" startuje również Magazyn Filmowy Videoman.[47]

W kinach od 14 sierpnia 1993 jest dostępny film Super Mario Bros. Dystrybucją kinową i VHS zajmuje się Vision. Pojawiają się dwa seriale - Super Mario Brothers. Przygody braci Super Mario (ang. The Adventures of Super Mario Bros. 3) i Super Mario World. Fantastyczny świat braci Super Mario (ang. Captain N and the New Super Mario World), wydane w tym samym roku przez Mercury Entertainment (ten pierwszy emitowany również od tego roku przez TVP 1).[48][49][50][51]Natomiast TVP2 emituje inny serial na podstawie gry - Pole Position.[52]

1994[]

NES-Console-Set

NES także został wydany w Polsce, pomimo że wiele osób do dziś neguje ten fakt

Commodore: Od maja 1994, czyli po upadku przedsiębiorstw Commodore (a tym samym jego przedstawicielstwa w Polsce), CD32 zaczęło gwałtownie zdobywać coraz większe grono odbiorców, dzięki malejącej cenie hardware'u i software'u, co było związane z wielkimi wyprzedażami pozostałego sprzętu. Pod koniec 1994 roku redakcja Gry Komputerowe uznała, że jest to najpopularniejsza konsola w Polsce pośród oryginalnych sprzętów (czyli nie licząc Pegasusa)[53]. Pomimo że, Commodore upadło to przedstawicielstwo w Wielkiej Brytanii i Holandii nadal istniało i rozprzedawało pozostały sprzęt w Europie Zachodniej.

Pegasus: Pomimo pojawiania się podróbek takich jak Terminator 2, Pegasus nadal trzymał się dobrze. W tym roku było dostępne na niego rekordowe 400 gier. Bobmark widząc podpisanie ustawy o prawach autorskich postanowił nie sprzedawać kopii gier licencjonowanych przez Nintendo (takich jak Contra, Mario) oraz pirackich gier naruszających prawa firm trzecich (takie jak Somarii, klony Mortal Kombat). Zamiast tego podpisał umowę z m.in Sachen i Codemasters na dystrybucję ich gier na Pegasusa oraz wydał model IQ-502, który cechował się oryginalną obudową. Tym sposobem próbowano uczynić z Pegasusa "niezależny system" który pomimo technologii Nintendo ma w bibliotece gry nielicencjonowane prze tą firmę. Model IQ-502, kosztował 110 zł w zestawie z 2 pady + konsola a za 179 zł można było kupić zestaw 2 pady + Konsola + Złota Piątka.[54]

Na początku roku pojawił się drugi model Pegasus Game Boya o nazwie Pegasus Handy Game SY-3000B, sprzedawany w czarnym pudełku ale podobnie jak pierwszy, się nie przyjął. Od maja 1994, ze względu na wejście w życie ustawy o ochronie praw autorskich z lutego 94, zakończono sprowadzanie PGB. Zamiast tego, Bobmark zaczął handlować tak jak inni importerzy, niemieckim modelem konsoli[55]

Atari: Przenośna konsola Atari w pierwszej połowie 1994 roku kosztowała 2.3 miliona złoty a wraz z grą World Class Soccer 2.75 miliona[56] Na Play Box 94 oprócz Lynxa II, ATAR System zaprezentował Atari Jaguara, na którym można było zagrać a samą premierę zapowiedziano na koniec roku.[57] W siedzibie firmy pojawiły się stanowiska do przetestowania możliwości Jaguarze, jeszcze przed jego premierą. Konsola trafiła do sprzedaży w grudniu 1994 po cenie 9,5 miliona złoty.[58]Promocja 64-bitowego systemu Atari była związana z wypracowaną już wcześniej świadomością marki, której brakowało systemom od Segi i Nintendo. Jeszcze na początku 1996 roku, system mógł się pochwalić tym, że jest jedyną w Polsce konsolą z pełną homologacją czyli nie zakłóca urządzeń radiowo-telewizyjnych[59].

Sega: Klony Mega Drive'a rozpoczęły dalszy napływ do Polski. Na rynku pojawiło się wiele takich urządzeń m.in High Quality, Hunt 16 bit, Neon Mega + Plus 2 czy Super Drive. Cena sprzętu oscylowała od 2.5-3,5 miliona przy czym najtańszy model posiadał tylko 2 kontrolery a najdroższy gry w zestawie (ceny i zawartość zestawu była zależna od sprzedawcy). Pirackie gry w pudełkach kosztowały od 50 do 120 złoty przez większość okresu istnienia tego zjawiska, choć był stoiska na giełdach sprzedające gry bez pudełek oraz osłony (sam układ PCB) za cenę mniejszą niż tu przedstawiona. Wiele małych sklepów RTV/AGD zaczęła oprócz handlowania podróbką Pegasusa, sprzedawać klona 16-bitowca, aż do pojawienia się PlayStation w większych ilościach (połowa 1996) [60][38].

Mówiąc o firmie Sega, to postanowiła jeszcze raz spróbować szczęścia, tym samym Nissho Iwai popisał umowę z autoryzowanymi dystrybutorami AGES (utworzony przez Bobmark) i Bemex Enterprises (obaj mają te same adresy) postanowił zmienić strategię z rynku video na rynek growy tym samym dostarczając konsole do sprzedawców związanych z tą dziedziną jak Discomp, Bobmark, Comat, CMR Digital i inni. Ceny gier oraz konsol spadły tak więc w dystrybucji były Mega Drive (podstawowy model 1 kontroler bez gry od 3,5 miliona złoty), Game Gear (podstawowy model bez gry od 3 milionów złoty) i Master System II (podstawowy model wraz z 2 kontrolerami i grą "Sonic" lub "Alex Kidd" od 1,75 miliona złoty). Sega miała tańsze gry od Nintendo gdzie najdroższe miał Mega Drive (800 tysięcy do 2 milionów złoty), potem Game Gear (od 700 tysięcy do 1,3 miliona złoty) a na końcu Master System II (od 399 tysięcy do 899 tysięcy złoty) + marża hurtownika/detalisty. Tylko konsole posiadały instrukcję w języku polskim.

Nintendo: W ślady za Game Boy'em, pierwsze SNESy pojawiły się w polskich sklepach, jako import z Niemiec, rozpoczynając z początkiem tego roku[61]

Jesienią, Nintendo reprezentowane przez Stadlbauer wybrało na reprezentanta firmę Entertainment Systems Poland. 6 października 1994 roku odbyła się konferencja gdzie przedstawiło plany Nintendo odnośnie Polski oraz technologię Silicon Graphics. Na konferencji ogłoszono że firma będzie stosować agresywną politykę reklamową w radiu, telewizji i czasopismach dzięki czemu produkty Nintendo zaleją rynek polski. Próbki tych reklam w większość wyglądających jak te z Zachodniej Europy można było zobaczyć na konferencji. Firma ogłosiła że współpracuje z czterema dystrybutorami - Lukas ToysAmerican Computer and Games, Elemis Elektronik i ATM.[62]Rozpoczęto sprzedaż Super Nintendo Entertainment System (podstawowy model 1 kontroler bez gry od 3,8 miliona złoty; model z 4 grami za 6,5 miliona złoty), Game Boy Classic (podstawowy model bez gry od 2 miliony złoty) i Nintendo Entertainment System (podstawowy model 1 kontroler bez gry od 2 milionów złoty).[63] Nintendo miało o wiele droższe gry od Segi, gdzie najdroższe miał SNES (od 1 miliona do 3 milionów złoty), następnie Game Boy (od 700 tysięcy do 1,1 miliona złoty) a na końcu NES (od 600 tysięcy do 1 milion złoty) + marża hurtownika/detalisty. Oprócz polskich instrukcji do konsol, tylko parę gier dostało także przetłumaczone instrukcje, dlatego że były to tytułu dodawane do zestawu z konsolą. Nintendo przeznaczyło na reklamę przedświąteczną około 300 tysięcy dolarów[64]. W ramach tej akcji w siedzibach dystrybutorów pojawiły się wystawy, gdzie za darmo można było wypróbować dowolne gry dla każdego ze sprzętów. Najbardziej promowane były m.in Donkey Kong Country (SNES), Aladdin (SNES), Super Mario Bros 3 (NES). Aby uatrakcyjnić sposób gry, w niektórych witrynach sklepowych ustawiono wielki pad od SNESa, umożliwiający granie na tej konsoli przed wejściem do budynku. Sukcesem końcówki roku było zawarcie umowy z ogólnopolską siecią Domy Towarowe "Centrum", dzięki czemu Nintendo stało się dostępne w innych miastach Polski[65][66].

3DO: Choć sama konsola nie była jeszcze dostępna w Polsce (ani w Europie), wywołała sporą dyskusje w czasopiśmie "Gry Komputerowe". Kilku użytkowników tego systemu z województwa Szczecińskiego, napisali list krytykujący redakcje za subiektywność w artykule z poprzedniego wydania. Same konsole zakupili w Berlinie (które również trafiły tam za sprawą importu)[67].

Inne: Rok ten przyniósł pierwsze statystyczne dane na temat konsol. Redakcja Top Secret zrobił ankietę z której wynikło ze tyle procent osób posiada następujące konsole: CDTV-10%, Pegasus/Nintendo/Game Boy/Supervision-8%, Mega Drive/Sega-1%, Inne-3%.

Amerykański raport Special 301 z lutego 1994, na temat praw autorskich określił procentowy udział piractwa na rynku gier i konsol dla poszczególnych konsol w Polsce: 16-bitowe jako "umiarkowany" (10%-25%), dla Game Boya jako "poważny" (25%-50%) a dla 8-bitowców jako "bardzo poważny" (50%-100%).[68]

Top Secret uruchamia obok "Nintendo", kolejny dział o nazwie "Konsolowy Świat", skupiający się na innych konsolach, który jesienią zostanie połączony w jedno.[69] Magazyn Filmowy Videoman zmienia nazwę na Magazyn Multimedialny Videoman i w wakacje 1994, w wyniku ustawy o prawach autorskich zamyka dział "Wesołe zabawy z Pegasusem" i wydaje zbiór recenzji w formie katalogu pod nazwą "Kolorowy spis gier typu Nintendo".[70] Pod koniec roku dział zostanie wznowiony pod nazwą "Obok telewizora" i skupi się na wszystkich konsolach.[71] Sekcje o konsolach uruchamia także magazyn Gry Komputerowe pod nazwą "Komputery kontra Konsole".[72]

Od 1994 roku, Polsat rozpoczyna emisje serialu "Pac-Man", bazowanego na grze wideo.[73]Mało znanym faktem jest to, że pierwszy model Pegasus Game Boy został użyty w polskim filmie Łowca. Ostatnie Starcie ze stycznia 1994, gdzie bohater dostaje tą konsolę w oryginalnym niebieskim pudełku z zaklejoną nazwę "Pegasus". Wiele osób do dzisiaj błędnie sądzi że filmowcy, użyli oryginału od Nintendo, jednak brak diody wyczerpania baterii obala tę tezę. W filmie pojawia się także pistolet świetlny Casel, również z zaklejoną nazwą. W 73 odcinku polskiego serialu Tata, a Marcin powiedział z 1994 roku, bohaterowie grają na konsoli Pegasus MT-777DX w Contrę.[74]

1995[]

Philips CD-i

3DO, Jaguar, Mega CD II, Mega Drive 32X, CDi (obrazek) czy Neo Geo CD, pomimo wydania w Polsce i obecności w prasie, pozostawały sprzętem dostępnym dla wąskiego grona osób, jednak na Zachodzie też nie miały wielu posiadaczy

Atari: Pomiędzy Styczniem a Lutym 1995 roku Consumer Electronics Trade (CET) podpisał umowę z Atari stając się drugim po ATAR System dystrybutorem tych konsol w Polsce. Przedsiębiorstwo rozpoczęło import Jaguara po cenie 999 zł z grą Cybermorph, natomiast drugi zestaw z Cybermorph i Doom oraz trzeci z Cybermorph i Alien VS Predator za 1199 zł. Gry kosztowały od 199 zł do 249 zł. Lynx II był oferowany za 119 zł a wraz z grą Batman za 199zł, natomiast Lynx I za 99 zł. Gry kosztowały od 59 zł do 119 zł z czego średni koszt to zazwyczaj od 79-99 zł[75] Na przełomie Marca i Kwietnia, firma reprezentowała Atari na Play Box 95.[76]

9 maja 1995 roku, Mirage stał się generalnym dystrybutorem Atari[77] Jaguar i Lynx II[78] oraz zaczęła działać pod nazwą System 64[79], natomiast ATAR System zaczął od wakacji 1995 powoli wycofywać się ze sceny growej. Mirage obniżył cenę konsoli do 899 złoty oraz obiecano, że niedługo konsola będzie kosztować około 500 złoty jednak stało się to dopiero pod koniec życia Jaguara w 1996 roku.

Od 15 sierpnia 1995 roku CET zaczął oferować swoim klientom usługę Abo System, czyli abonament na cartridge który polegał na tym ze przez rok klient mógł korzystać z pełnej biblioteki oprogramowania do Jaguara, wielokrotnie wymieniając jedną udostępnioną mu kasetkę. Koszt rocznego abonamentu wynosił 300 zł za 100 gier choć tak naprawdę w chwili udostępnienia pakietu, na rynku znajdowało się ich 30. Abo Pack (Jaguar+Wolfenstein 3D+Abo System) kosztował 1199 zł.[80]Podobny abonament zaczęto oferować do Lynxa za 200 zł, a Abo Pack dla tej konsoli (Lynx II+Warbirds+Abonament+Zasilacz+ComLynx) kosztował 450 zł[81]

W październiku u CET pojawił się Jaguar CD w cenie 599 złoty, Jaguar dostał obniżkę 699 zł a Abo Pack do 999 zł. Nową usługą była Raty+Recykling dzięki której po płaceniu pierwszych 299 zł resztę ceny Jaguara spłacano 12, 6 lub 3 ratach albo w ramach oddania starej konsoli lub komputera.[82]Jaguar CD w sklepach Mirage pojawił się w cenie 630 zł wraz z 4 płytami w zestawie[83], jednak do końca roku, gier na tą konsole pojawiło się bardzo niewiele w Polsce. Na święta dystrybutorzy oferowali zestawy Jaguar+Bubsy za 750 zł, Jaguar+Val d'Isere za 800 zł, Jaguar+Wolfenstein 3D za 800 zł, Jaguar+Tempest 2000 za 800 zł i Jaguar+Kasumi Ninja za 850 zł. Powstał dwa specjalne zestawy: Dla amatorów mocnych wrażeń (Jaguar+Alien vs Predator+Doom+Kasumi Ninja+Tempest 2000+Ultra Vortek+Joypad) za 1700 zł i zestaw dla młodszych (Jaguar+Bubsy+Crescent Galaxy+Evolution: Dino Dudes+Rayman+Zool 2+Joypad) za 1500 zł.[81]

Nintendo: Firma Nintendo nie radziła sobie dobrze na polskim rynku[84]. Głównym powodem były wysokie ceny sprzętu oraz duża liczba podróbek. Pomimo że dystrybutor zapewniał że problem z podróbkami zniknął[85], dzięki wprowadzeniu wraz z Nintendo of America programu antypirackiego to była to tylko teoria. W niektórych miejscach (duże ośrodki aglomeracji) policja interweniowała i konfiskowała nielegalne gry na giełdach a także namierzała nielegalnych producentów gier. Pomocna przy tym była firma Lege Artis (przedstawiciel praw Nintendo w Polsce). Z upływem miesięcy konsole Nintendo były promowane na polskich targach gier m.in Gambleriada, Playbox. Często prezentowano na nich Virtual Boy[86], którego polską premierę zapowiadano na pół roku po światowej (okolice stycznia/lutego 1996)[87]. W grudniu 1995 roku, w "Bajtku" zrecenzowano Virtual Boy'a i podano że prawdopodobna cena sprzętu będzie wynosić powyżej 700 zł[88], jednak słabe wyniki sprzedażowe w USA, przełożyły się na brak premiery w Europie co spowodował nie wydanie tego sprzętu w Polsce. Latem ESP ogłosił że, Stadlbauer wynegocjował z Nintendo specjalne ceny dla Game Boy'a co miało poprawić sytuację[89]. Pod koniec roku, na Nintendo zorganizowało wystawę w Centrum Sztuki Japońskiej w Krakowie, ATM podsumowało rok 1995 w Polsce. Według nich SNES cieszył się dużym zainteresowaniem i zdobyła grono zwolenników, Game Boy dzięki niskiej cenie stał się popularny a NES zaliczy w 1996 roku dużą obniżkę ceny dzięki czemu pokona liczne podróbki. Obiecywano też premierę Ultry 64[90]. Jesienią, Video Duet utworzył Klub Graczy Super Nintendo, zrzeszający posiadaczy konsoli.

Sega: Oryginalna Sega radziła sobie trochę lepiej niż Nintendo pod względem sprzedaży jak i ceny[91], jednak nadal to nie był to poziom klonów Mega Drive'a czy też Pegasusa. Przez większość czasu jednym znakiem o Sedze była informacja w reklamach Pegasusa o możliwości wysyłki oferty na te produkty. Sytuacja zmieniła się pod koniec marca 1995 roku, kiedy to zapowiedziano Pegasusa 16 bit.[92] Od tego momentu w reklamach pojawiały się obok Pegasusa produkty Segi. W coraz większej ilości sklepów można było już nabyć Mega Drive I i II oraz Game Gear. Master System II był fundowany przez Bemex jako nagroda w Kaczorze Donaldzie. Na początku roku pojawił się Mega CD II, sprzedawany wraz z grą "Road Avanger", natomiast w połowie roku Mega Drive 32X. Oba systemy pojawiły się tylko w wybranych sklepach, z czego ten pierwszy miał cenę zawsze zbliżoną do Jaguara a ten drugi o ok. 60% wyższą od podstawowego urządzenia.

Polska premiera Saturna została przełożona przez polskich dystrybutorów ze względu na niepokojące wyniki w USA.[93] Discomp importował konsole od wiosny z Japonii a po premierze w Europie przerzucił się na wersje PAL, promując je w raz z grami w swoich reklamach w Gry Komputerowe i Secret Service.[94] Importowane konsole PAL promował też Digital Multimedia Group, ale w czasopiśmie Top Secret.[95] Była to jedna z atrakcji podczas otwarcia ich nowego centrum multimedialnego we wrześniu[96]. Cena takiego urządzenia wynosiła nawet do 1900 zł.[97]

3DO: W marcu 1995 roku dystrybutor Discomp rozpoczyna dostawy 3DO i podobnie jak w każdym innym miejscu na Ziemi, jego cena była bardzo wysoka. Model Goldstar został oceniony na premierę przez czasopismo "Gry Komputerowe", natomiast model FZ-1 przez "Secret Service", jesienią tego samego roku. Pod koniec roku w siedzibie firmy można było kupić model Panasonic FZ-10 za ponad 1000 złoty, natomiast cena modelów FZ-1 i Goldstar sięgała nawet do 1900 złotych[98][97]. Wyznaczenie na dystrybutora Discomp oraz istnienie niezależnych importerów było spowodowane faktem że, polskie oddziały Goldstar i Panasonic nie były zainteresowane sprzedażą[99].

Philips: W tym roku, Philips ogłosił że będzie produkował urządzenia CD-i w Kwidzyniu. Dystrybutor Brabork powiedział, że odtwarzacze te są dostępne w polskich sklepach w ilości kilkuset egzemplarzy, ale głównie w celach szkoleniowych i pokazowych. Poza dystrybutorem, oddział Philips w Polsce nie wyrażał chęci wsparcia sprzedaży tego urządzenia[100]. Na polskim rynku w latach 1993-1995 pojawiły się legalne rozszerzenia dla PC i Amiga z możliwościami odtwarzania tego typu płyt[101][102].

Pegasus: Sprzedaż Pegasusa zaczęła powoli słabnąć, jednak system ten dalej jest numerem jeden. IQ-502 dostaje nową rewizę techniczną, która jest uproszczeniem poprzedniej, nie wpływa ona na wygląd zewnętrzny. W marcu ogłoszono że z 400 gier jest teraz 40 licencjonowanych[103] w cenie 35 zł, natomiast składanki takie jak Złota Czwórka lub Piątka za 70 zł. Pomimo tego wiele mniejszych sklepów z elektroniką oraz giełd i bazarów, nadal importowało nielegalne gry za mniej niż 30 zł. Kolejną konkurencją dla Pegasusa były jego tańsze klony z których można wymienić np. Hunter, Thompsonic 3500/3600, Nintendo 1995DX sprzedawane za mniej niż 100 zł. Ewentualnie można było kupić klony o nazwie Supercom 72 wyglądający jak SNES i "Mega Drive 2" w zielonym pudełku za ok. 140 zł, które były replikami Pegasusa, wiernie odwzorowującymi design oryginalnych konsol w celu nabrania kupującego. W okolicach września 1995 roku wydano Power Pegasus (podstawowy model 1 kontroler wraz z 1 grą w cenie około 329 złoty).[104] Pomimo że był tańszy od oryginalnego Mega Drive'a nie zdobył popularności bo był słabo promowany.

Commodore: CD32 nadal było obecne na rynku i radziło sobie dobrze jak na fakt, że sprzedawano głównie pozostałe zapasy. Jesienią 1995, dystrybutorem na Polskę został Uwe Kmieciak z firmy Holtkoetter z Hamburga, natomiast autoryzowanym dystrybutorami, APS z Warszawy i BI&K z Poznania.[105] Koszt gier był bardzo zróżnicowany, bo od 30 zł aż do 170 zł, jednak średnio większość kosztowała 50-100 zł. Był to też ostatni rok w którym można było zakupić CDTV, do którego oprogramowanie kosztowało od 30 zł do 120 zł (typowy tytuł chodził za 50-70 zł).[106] Pod koniec roku ukazał się CD32 ProModule, polskiej firmy Elsat[107].

Sony: Pierwsze PlayStation dotarło w pojedynczych sztukach importem do Polski i ich głównym promotorem był Discomp który wraz z grami dostarczył ją do paru czasopism w ramach reklamy-testu (Gry Komputerowe 6/1995 i Secret Service 9/1995). Konsola był obecna na pierwszej Gambleriadzie (koniec październik), gdzie można było ją zobaczyć na dwóch stanowiskach i kupić za ok. 1400 zł.[108] Jedno z nich należało do wspominanej firmy Discomp, na którym prezentowano grę Tekken.[109]

Inne: W tym samym roku Bobmark podpisał umowę z m.in Time Warner i Ocean na sprzedaż ich gier na PC i konsole. Z tytułów na konsole dystrybuował m.in. Mortal Kombat 3 (SNES), Doom (SNES), Primal Rage (PC i konsole) i inne.

21 kwietnia 1995 roku do kin trafia Uliczny Wojownik oparty na grze Street Fighter. Dystrybutorem kinowym jest Syrena Entertainment a VHS jest ITI Home Video. Film zajmuje 56 miejsce w polskim rankingu Box Office, co przekłada się na 107 130 widzów.[110] Natomiast 7 lipca 1995 roku do polskich kin trafia Znak Smoka oparty na grze Double Dragon. Dystrybutorem kinowym jest Sigma Pictures a VHS jest Imperial.[111]

Rok ten przyniósł kolejne statystyczne dane na temat konsol. Redakcja Top Secret zrobiła ankietę z której wynikło ze 28,6% czytelników posiada konsole. Tyle procent osób posiada następujące konsole: Pegasus-38%, Urządzenia 16-bitowe i 32-bitowe (brak dominującej konsoli)-30,7%, Game Boy-16%.

Polska firma MATT, wypuściła pod koniec roku, pad Boomerang obsługujący konsole Rambo, Amiga CD32, NES, Pegasus, Master System, Mega Drive, Jaguar oraz inne podróbki Famicoma, Mega Drive'a i Atari 2600.

Rok 1995 to czas aktywnego działania pierwszych wyspecjalizowanych przedsiębiorstw zajmujących się importem na szeroką skalę, z promocją w czasopismach i siecią odsprzedaży a nie jak do tego czasu bywało, czyli kilka konsol i gier przez zachodnią granicę. Najbardziej znani to Discomp, CMR Digital, Digital Multimedia Group, Consumer Electronics Trade oraz Tomel TV Games oferujący w swoim asortymencie zarówno sprzęt z oficjalnego kanału, sprowadzany na własną rękę, używany lub organizujący sami oficjalną sprzedaż (Discomp z 3DO czy CET z Atari). Prócz nich istnieją także importerzy z Niemiec i Austrii, którzy rozwinęli swój potencjał o sprzedaż w wielu miastach jednocześnie, ściągający starsze gry (częściej dla Mega Drive, Game Boya) albo amerykańskie ekskluzywne tytuły (częściej dla SNESa).

1996[]

Super-Famicom-Console-Set

Choć 16-bitowe konsole nie były tak drogie jak pierwsze 32 i 64 bitowe maszyny, to nadal brakowało im do 8-bitowych urządzeń

Sony: 1 stycznia premierę miała konsola PlayStation a dystrybutorem została firma Lanser, podając że jako pierwsza posiada autoryzację w Europie Środkowo-Wschodniej[112]. W dniu premiery udostępniono 20 gier[113] a konsola kosztowała 1599 złoty i przez pół roku sprzedano 1000 konsol. Wybór tej firmy był podyktowany faktem, że podobnie jak w przypadku 3DO, CD-I czy później XBOXa, polski oddział początkowo nie był zainteresowany sprzedażą konsoli, w przeciwieństwie do prywatnych przedsiębiorstw. 1 marcu 1996 roku, Sony Poland na Play Box 96 rozpoczęło promocję PlayStation obiecując jego premierę 1 czerwca 1996 roku po cenie 1399 zł w 500 placówkach. W maju pojawiła się reklama w telewizji Polsat zwiastująca to wydarzenie[114][115]. W wyniku ugody, spółka Lanser zyskała tytuł drugiego oficjalnego dystrybutora[116]. Oddział polski przeciągał wydanie sprzętu do końca czerwca 1996 roku i zmniejszył oferta tytułów do 6 tytułów: 1. Mortal Kombat 3, 2. Air Combat, 3. Battle Arena Toshinden, 4. Ridge Racer, 5. Jumping Flash, 6. Tekken lub Warhawk[117]. Po wakacjach cena konsoli wynosiła 999zł a gry dla PSX zawsze były tańsze od 32-bitowej konkurencji.

Sega: W styczniu 1996 roku Bobmark uzyskał wyłączność na dystrybucję wszystkich produktów Segi w Polsce a 1 marca 1996 roku, na targach Play Box 96 wydał Sega Saturn w cenie 1495 zł a gry od 169 zł do 239 zł.[118] Rozpoczęli oni dużą akcję reklamową w celu promocji systemu. Obniżano też cenę konsoli aby konkurować z PSX (w maju do 1200 zł a w czerwcu już do 999 zł) ale gry na Saturna zawsze były o 10 złoty droższe. Podpisano umowę z ogólnopolską siecią Makro Cash & Carry na sprzedaż systemów Segi, po cenach dystrybutora czyli niższych niż w sklepach detalicznych z grami. We wrześniu 1996 roku ogłoszony jest między krajowy turniej "Wygraj samochód z Sega Saturn", gdzie najlepsi gracze w Sega Rally mają w kwietniu 1997 roku zmierzyć się przed kamerami telewizyjnymi w celu wygrania prawdziwego auta.[119][120] Nadal można było kupić starsze konsole i gry a np. programy na Master System były sprzedawane z darmowym konwerterem dla Mega Drive, więc posiadacze obydwu konsol mogli je tanio zakupić[121] a w niektórych sklepach trwała wyprzedaż przystawek do MD. Największy wybór u detalistów, spośród starszych systemów niebieskich, był w postaci Game Gear'a i Mega Drive II. Ten drugi radził sobie trochę lepiej niż w poprzednich latach i można powiedzieć że od tego roku konsole 16-bitowe stały się bardziej opłacalną opcją do zakupu. Przenośny system dystrybuowano z 4 grami za 410 zł[122], natomiast 16 bitowy z 3 grami za 399 zł[123]. Głównymi powodami było najprawdopodobniej to, że Sega w maju 1996 zapowiedziała wspieracie dla sprzedaży konsoli w byłym bloku wschodnim[124] oraz zapowiedzi cenowej walki z piractwem przez dystrybutora[125]. W styczniu 1996, Polska zostaje wpisana na listę 16 europejskich krajów, gdzie ma zostać uruchomiona usługa Sega Channel, dostarczana przez Tele-Communications International Inc (TCI)[126]. Saturn jak i Mega Drive II była również nagrodami w Kaczorze Donaldzie. Bobmark podobnie jak Sony Poland i ESP jest stałym bywalcem targów gier wideo i do tego najbardziej aktywnym spośród trójki, prezentując konsole oraz organizując turnieje.[127] Dodatkowo firma Tomel TV Games utworzyła Klub Sega, gdzie do końca lat 90-tych, istniała możliwość wymiany gier (fizycznie oraz pocztowo) na wszystkie systemy tego producenta. Marek Jutkiewicz zostaje sponsorem powstałego na przełomie czerwca/lipca 1996 programu Escape, emitowanego w Polonia 1 a jednym z warunków inwestycji jest recenzowanie i wyświetlanie reklam konsol Segi.[128][129]

Nintendo: Nintendo miało już tylko dwóch dystrybutorów - Lukas Toys i AC&C, sprzedających dalej SNES i Game Boya a same konsole były nagrodami w Kaczorze Donaldzie a Game Boy miał tam kilka reklam. Wraz z premierą N64 za granicą, polski dystrybutor ustawiał demonstrady na targach w celach wcześniejszej promocji. Lanser nie chciał czekać z premierą i zaczął import wersji amerykańskiej od grudnia 1996[130]. W tym samym czasie wydano Game Boy Pocket w cenie 259 zł oraz Game Boy Special Edition w cenie 220 zł. Cena wersji Classic wynosiła wtedy 185 zł. Od tego roku coraz uciążliwszym stały się pirackie gry dla GB[131][132][133].

Atari: W większych ilościach pojawiły się płyty do Jaguara CD, które na początku roku kosztowały od 235 zł do 260 zł. Na początku roku, JagCD u C.E.T kosztował z grą Myst demo około 675 zł, natomiast z Blue Lighting, Vid Grid, Tempest 2000 Soundtrack i Myst demo około 800 zł. Jaguara z Cybermorph wpakowano w zestaw z Alien vs Predator (za 900 zł), Kasumi Ninja (za 850 zł) i Tempest 2000 (za 850 zł)[97]. W marcu 1996 roku doszło nareszcie do obiecywanej w tamtym roku obniżki cen Jaguara do 545 złoty.[134]Ze względu na ogłoszenie w tym okresie końca 64-bitowca, konsolą handlowano w Polsce, aż do wyczerpania zapasu czyli pomiędzy końcem 1996/początkiem 1997. Jak przyznał później po latach założyciel Mirage, Jaguar nie był w Polsce ani porażką, ani wielkim sukcesem i sam był zadowolony z takiej sprzedaży jak na panujące wtedy warunki[135].

Commodore: Od marca 1996 roku, trzecim autoryzowanym dystrybutorem było przedsiębiorstwo Eureka[136]. Latem CD32 z 2 dyskami (w środku gry Oscar, Diggers i Chaos Engine) kosztowała 495 złoty[137]. Wydano także pierwszy polski program na tę konsolę zwany Scena PL (wydał EXE), który był kompilacją dorobku polskiej sceny związanej z komputerami Amiga[138].

Neo Geo: W styczniu, Neo Geo CD zostało wydane przez Consumer Electronics Trade w cenie 1250 złoty (o 250 zł niżej niż PSX), jednak w marcu cenę obniżono od 1200 złotych (aby konkurować z Saturnem).[97][139] Stacjonarne Neo Geo (AES) nie było dystrybuowane w naszym kraju, jednak MVS był obecny w polskich salonach gier i uchodził za najpopularniejszy system automatów ze stałą płytą[140]. Pomimo obniżek cen, Neo Geo CD nie przetrwało konkurencji Saturna, PSX i Jaguara i zniknęło w tym samym roku z rynku.

3DO: Pod koniec roku, ceny 3DO spadły do 750 - 1150 złotych a gry kosztowały 80 - 300 złoty. Znaczenie tej konsoli zmalało na rynku wraz z pojawieniem się silniejszych konkurentów na początku tego roku.

Pegasus: Po umowie z Segą, Bobmark przecenił Power Pegasusa do około 250 złoty. Istniały dwa modele - KW-501 oraz KW-501U, nie różniące się w wyglądzie. Sądząc po tabliczkach pod spodem, prawdopodobnie sprzedano od 5 do 10 tysięcy konsol. Pegasusa 16-bit ufundowano jako nagroda w programie Kalambury emitowanym przez Polsat.

To był ostatni rok w którym Pegasus 8-bit był promowany przez Bobmark. Z miesiąca na miesiąc traciły on na znaczeniu przez liczne podróbki. Oficjalnych gier na tę konsole było dostępnych około 100.

Inne: Rok ten przyniósł kolejne statystyczne dane na temat konsol. Redakcja Secret Service zrobiła ankietę z której wynikło, że na początku 1996 roku konsole posiadało 20% czytelników. Tyle procent osób posiada następujące konsole: PSX-5%, Pegasus-4%, CD32-3%, Jaguar-2%, Game Boy-2%, Reszta- 1 %.

12 stycznia 1996 roku do kin trafia Mortal Kombat - Śmiertelna rozgrywka oparty na grze komputerowej. Film ma bardzo dobry wynik, plasując się na 11 miejscu polskiego Box Office co daje 436 357 widzów. Dystrybutor filmu - IMP, wydaje także animowany film Mortal Kombat: Początek wyprawy.[141][142]

Działy na temat konsol uruchamiają Secret Service, Gambler i Świat Gier Komputerowych, choć artykuły o konsolach pojawiały się już przed tym.[143][144][145]

1997[]

Game-Boy

Klasyczny Game Boy osiągnął bazę graczy równą 100 tysięcy, jeszcze przed PSX

Nintendo: 1 marca 1997 roku wydano Nintendo 64 po cenie startowej 1100 złoty[146], która już w tym samym miesiącu, została obniżona do 999 zł[147] a 1 maja 1997 do 749 zł.[148]Choć cena była dostosowana do konkurencji (Sega Saturn - 729 złotych, PlayStation - 679 złotych) to ze względu na nośnik, gry były bardzo drogie i kosztowały od 200 do 400 złoty (Sega Saturn - 159 do 239 złotych, PlayStation - 149 do 229 złotych). W październiku ogłoszono że liczba posiadaczy konsoli Game Boy w Polsce jest szacowana na 100 tysięcy użytkowników[16], SNESów na 5 tys. do 15 tysięcy[149] natomiast N64 na ok. 500 sztuk[150]. Do dzisiaj GB Classic jak i kolejne konsole z tej serii są uznawane za najpopularniejszy sprzęt Nintendo lat 90. i 2000 w Polsce[151] Dystrybutorzy rozpoczęli rozpowszechnianie prostych urządzeń przenośnych na licencji jak Tetris Jr. czy Space Invaders[152]. Ze względu na wycofanie się Bobmarku z promocji programu Escape, to miejsce zajmuje Nintendo i zaczyna reklamować tam swoje produkty.[153]

Sony: Do czerwca 1997 roku, Sony Poland powiedziało że w Polsce sprzedano dotychczas 6 tysięcy sztuk PlayStation (który w kraju przez fanów zaczyna być coraz częściej nazywany Szarakiem) a tyle samo sprowadzono z importu. Dodając to tego konsole sprzedane przez Lanser w pierwszej połowie 1996 roku, można określić, że było w kraju ok. 13 tysięcy konsol. Ceny konsoli są nadal podobne do Saturna choć oryginalne gry zostają trochę tańsze. Coraz bardziej palącym problemem staje staje się piractwo oraz import.[154][155]

Sega: Sytuacja Segi na rynku światowym coraz bardziej się pogarsza, co ma również wpływ na sytuację w kraju. Na początku 1997 roku sklepy zaczynają wyprzedaż gier i konsoli Game Gear, która na kontynencie zostanie wycofana w maju 1997 roku. Mega Drive II wytrzyma do jesieni 1997, gdy odejście Bobmarku oraz wycofanie go z rynku Zachodniego, spowoduje wyprzedaż pozostałych gier i konsol za mniej niż 299 złoty. Według niektórych szacunków tego 16-bitowaca sprzedano w Polsce od 40 tys. do 80 tysięcy sztuk (wraz z klonami)[149]. Natomiast na początku roku ilość sprzedanych Sega Saturn była dość porównywalny do konkurencyjnego Sony, jednak coraz gorsze poczynania Segi uruchomiły walkę cenową z konkurencyjnym PSX i N64. Bobmark przestał reklamować Saturna i widząc że już nie da rady, we wrześniu 1997 roku wycofał się z branży dystrybucji zachodnich gier. W październiku 1997, dalszą dystrybucją Saturna zajął się Lanser, który nie zrażając się pozycją sprzętu, rozpoczął kampanię reklamową w czasopismach.[156][157]

Pegasus: Pegasus, pomimo że nie był promowany to nadal był w ofercie firmy Bobmark. W tym też roku pojawiła się trzecia i ostatnia rewizja IQ-502, która była najgorszej jakości. Pomimo, że Bobmark wycofał się z branży gier, to nadal sprzedawał Pegasusy i już w październiku 1997 roku, wyprodukowano serię X-6348[158]. Sprzedaż jednak nie szła tak dobrze jak kiedyś, choć szefowie firmy poinformowali, że od początku istnienia konsoli rozeszło się ich prawie milion sztuk.[159]

Tamagotchi: Przenośny system Tamagotichi pojawia się w kraju a dystrybutor Action, dostarcza go do recenzji w Secret Service.[160] W późniejszych latach, Polskę zaleją inne modele sprzętu jak na przykład Giga Pets od firmy Tiger, którego dystrybucją zajmował się Ertrob s.c[161]

Inne: Redakcja czasopisma Gry Komputerowe rozpoczyna wydawanie magazynu Oficjalny Polski PlayStation Magazyn tylko o konsoli Sony. W większości jest to tłumaczenie brytyjskiej wersji.[162] Podobne tłumaczenia wychodzą także w innych krajach Europy.

We wrzesień 1997 roku powstaje PSX Extreme, pierwotnie tylko o PlayStation, jednak od 2001 roku także o innych konsolach.[163]W listopadzie 1997 roku powstaje magazyn Neo, czasopismo wyłącznie o konsolach, którego autorami są osoby odpowiedzialne za Secret Service.[164]

Rok ten przyniósł kolejne statystyczne dane na temat konsol. Redakcja Secret Service zrobiła ankietę z której wynikło, że w 1997 roku konsole posiadało 27% czytelników z czego poszczególny procent osób posiadał: PSX-5.7%, Game Boy-5.6%, Mega Drive-2.4%, Saturn-2%.

W latach 1997-2003 na kanałach Polsat, Polsat 2 i TV4 emitowane były Przygody braci Mario (ang. The Super Mario Brothers Super Show!) oparty na Super Mario Bros i The Legend of Zelda, w latach 1997-1999 emitowany był Kapitan N (ang. Captain N: The Game Master) na kanale Polsat i Polsat 2, oparty na Kid Icarus, Punch-Out, Donkey Kong, Mega Man, Wizards and Warriors. Polsat emituje również Gdzie się podziała Carmen Sandiego?.

1998[]

N64-Console-Set

Drogie gry, brak piractwa i uboga biblioteka będą jedną z przyczyn porażki N64 nie tylko w Polsce

Sony: Do marca 1998 roku, w Polsce istniała już baza 70 tysięcy użytkowników PSX. Sprowadzono do tego czasu 130 gier a najlepiej sprzedawały się Tekken 1 i 2, Ridge Racer, Crash Bandicoot i Final Fantasy 7[165]. Latem 1998 roku, prezes Licomp szacował że na rynku znajduje się około 85 tysięcy konsol. Sony i Licomp Empirical Multimedia próbował zwalczać piraty tzw. ruskie tłoki (ok. 30 złoty - 50 złoty za sztukę) i import równoległy gier, poprzez wprowadzanie niskich cen z serii wydawniczej Platinum (99 złoty - 119 złoty)[166].

Nintendo: Początek 1998 roku to czas gdy rozpoczyna się wyprzedaż pozostałych gier oraz konsol Super Nintendo ze względu na zbliżające się wycofanie konsoli z rynku europejskiego a sam system będzie można kupić za 399 złoty. W dalszym ciągu trwała walka cenowa głównie pomiędzy N64 i PSX. 7 grudnia 1998 wydano Game Boy Color oraz 3 gry na start (cena konsoli to ok. 350 złoty)[167], a w październiku pojawiły się Game Boy Camera (cena 236 zł) i Printer (cena 349 zł, 1 zestaw rolek po 3 szt cena 34 zł).[168] Firma Tomel TV Games utworzyła Klub Nintendo i Klub PlayStation, które podobnie jak Klub Sega, służyły jako wymiana gier na wszystkie systemy producentów (fizycznie jak i pocztowo). W tym też roku, Nintendo podpisało umowę z trzecim dystrybutorem, firmą Brio-Galtex. Zaczęły powstawać polskie instrukcje do wszystkich gier i akcesoriów dla Nintendo 64. Jedna instrukcja obsługi posiadała parę przetłumaczonych tytułów i taki model utrzymał się przez następne lata w tłumaczeniu gier dla Game Boy Color, Game Boy Advance i GameCube. Gry oraz akcesoria dla Game Boy Classic/Pocket także dostały podobne polskojęzyczne instrukcję, jednak było to tylko do tych wydanych w latach 1999-2000.

Sega: Od początku 1998 roku lokalni dystrybutorzy zaczęli sprowadzać z USA, przenośną Sega Nomad[169], tymczasem Saturn zaczął znikać z rynku a jego miejsce w sklepach zajmował Game Boy.

Pegasus: Pegasus nadal był w sprzedaży. W styczniu 1998 roku wysłano do Polski serię produkcyjną X-6350[170] a serwis gwarancyjny Pegasusów czyli Eltors wypuścił w maju 1998, II emisję karty gwarancyjnej.[171] W listopadzie 1998 wysłano z Tajwanu serię produkcyjną X-6722, która jest prawdopodobnie ostatnią. W grudniu 1998, Eltors wypuścił kolejną, III emisję karty gwarancyjnej[172], która też była prawdopodobnie ostatnią.

Inne: W wakacje 1998 roku powstaje kolejny magazyn o konsolach - Neo Plus[173]. Inne czasopismo to PlayStation Plus o konsolach Sony.[174] Tymczasem wydawnictwo CGS odpowiedzialne za OPPM postanawia wydawać kolejne czasopismo o PlayStation zatytułowane PSX Fan[175]

12 czerwca 1998 roku w kinach pojawia się Mortal Kombat: Unicestwienie czyli kontynuacja poprzedniego filmu na podstawie gier. Dystrybutorem jest Syrena Enterainment a film zajmuje 50 miejsce w polskim box office co daje prawie 100 000 widzów.[176]

1999[]

Pegasus

Mimo zakończenia swojego życia, klony Pegasusa będą jeszcze obecne przez wiele lat na straganach i bazarach

Sony: Jest to rok, w którym mania na konsolę PlayStation rozlewa się ze zdominowanych przez nią dużych i średnich miast na resztę kraju. Ilość sprzedanych egzemplarzy konsoli, przekroczyła już na przełomie 1998/1999 roku kilkaset tysięcy. Cena konsoli to około 500-600 złoty.

Latem w imporcie pojawił się wydany tylko w Japonii - PocketStation. Sprzedawała je Ultima w cenie powyżej 400 złoty. Przewidywano polską premierę sprzętu na luty 2000, jednak Sony nie zdecydowało się wydać sprzętu poza Azją[177].

Nintendo: Rok 1999 to czas stagnacji dla Nintendo. Choć stary Game Boy sprzedaje się poprawnie, to nowy GBC jest na razie za drogi a N64 pomimo tej samej ceny co PSX, ma zbyt wysokie ceny kartridży. Jesienią 1999 roku, Entertainment Systems Poland zrezygnowało z dystrybucji produktów Nintendo wraz z AC&C i Brio-Galtex. Stadlbauer przejęło Lukas Toys i podpisało 13 października umowę dystrybucyjną z Optimus SA.[178][179]Pierwszym wydanym wspólnie produktem była seria przenośnych konsol Nintendo Mini Classics, produkowanych na licencji Nintendo przez wspomnianą firmę Stadlbauer.

Neo Geo: Pod koniec września 1999 roku Neo Geo Pocket Color trafił do sprzedaży a oficjalnym dystrybutorem została firma Lanser. Można ją było kupić za 349 złoty a gry za 130-150 złoty[180].

Sega: Lanser, oficjalny dystrybutor Sega w Polsce, zapowiadał polską premierę Dreamcasta na luty 2000 roku i rozpoczął badania rynkowe pod koniec 1999 roku.[181] Premierę jednak odwołano ze względu na m.in wysokie ceny sprzętu oraz problemy Segi w Europie związane z brakiem dostępnością konsoli. Tak więc pozostali jedynie importerzy zza zachodniej granicy, którzy do końca roku planowali sprowadzić i sprzedać przynajmniej 1000 sztuk. Cena detaliczna europejskich modeli wynosiła ok. 1500 złoty, gier 250 złoty[182]. Natomiast ostatnie sztuki Segi Saturn były do nabycia za 200 złoty[183].

Pegasus: Na rynku dalej można było kupić klony Famicoma, a najpopularniejszymi były Terminator i Mekosonic. Ich cena wynosiła około 30 złoty a gry około 8 złoty[184]. Był to też ostatni rok w którym Bobmark sprzedawał oryginalne Pegasusy. Po 3 latach strat, ostatecznie związali się z Hoop[185].

Inne: Nowe magazyny wyłącznie o konsolach to - GAMEStation (o PlayStation powstałe we wrześniu 1999)[186] i Konsola (tylko 2 numery z grudnia 1999 i lutego 2000)[187]

Na początku 1999 roku TVP rozpoczyna emisję teleturnieju Wirtualna Gra PlayStation[188].

9 lipca 1999 roku, w kinach pojawia się Nieprzerwana akcja - Wing Commander na podstawie gry a dystrybutorem jest Syrena Entertainment.[189] Premierę ma także Uliczny Wojownik II, anime oparte na grze Street Fighter, które jest emitowane przez Canal+.[190]Canal+ i RTL7 wyemitowały Donkey Kong Country oparty na grze o tym samym tytule (wyświetlana jako Donkey Kong (RTL7) lub Kraina Kongo Bongo (C+)). RTL7 wyświetla także Dżdżownica Jim (ang. Earthworm Jim) i Wing Commander (ang. Wing Commander Academy). Polsat rozpoczyna emisję serialu Mortal Kombat: Porwanie.[191]

Manta Multimedia nabyła prawa do wydawania anime od angielskich dystrybutorów. Tym samy na rynku VHS pojawiają się legalnie anglojęzyczne wersje takich tytułów jak Fatal Fury, Samurai Shodown i Final Fantasy.[192]

2000[]

Pikachu

Seria Pokemon uratuje markę Nintendo w wielu krajach na świecie

Nintendo Nintendo zanotowało zwiększony popyt na konsole N64, Game Boy i Game Boy Color ze względu na pojawienie się w Polsce Pokemonów. Wydanie gier z tej serii wiązało się z akcją reklamową w telewizji i czasopismach. Pod koniec roku w cenie 659 złoty wydano specjalny model Nintendo 64 Pikachu Edition.[193] W kolejnych latach dystrybutor wziął również patronat nad m.in wydaniami kinowymi oraz VHS filmów z serii Pokemon, słynną akcję zbierania naklejek z rogali Chipita, wydania kilku magazynów/książek tematycznych m.in Oficjalnego przewodnika do gier Pokemon, Pokemon Klub Fana aWe współpracy z Hasbro, sprzedającej zabawki z tej serii, utworzono stronę tematyczną o nazwie www.stworki.com.pl a w porozumieniu z Mirindą ogłosili 7 maja 2001 konkurs Pokemon pod nazwą "Pomarańczowa Odyseja", w której jedną z nagród był rzadki wariant Game Boy Color Mirinda Edition. Niektóre artykuły wspominały także o wspólnej akcji z Pepsi oraz Burger King[194][195][196][197][198].

Sega: 18 października 2000 roku, Sega Europe zawarła umowę z Lanser.net odnośnie dystrybucji Sega Dreamcast w Polsce. Wiadomości te oraz dodatkowe informacje zostały przedstawione na targach gier "System 2000". Pierwotnie premiera miała się odbyć na początku listopada, jednak ostatecznie doszło do niej 1 grudnia 2000 roku a Dreamcasta można było zakupić w cenie 999 zł wraz z 49 grami wydanymi na start. Gry miały nalepiony z tyłu krótki opis w języku polski a w ramach promocji w dużych marketach pojawiły się specjalne demostandy z konsolą. W sieci wystartowała oficjalna strona dreamcast.pl a dystrybutor obiecywał polską wersję Internetu do konsoli na następny rok[199][200][201][202][203][204]. Pomimo porażki na świecie, DeCek zwany także Makaron w Polsce, trzymała dobry poziom dzięki dobrej polityce marketingowej Lanser. Pomocne było także piractwo, gdzie pierwsze ruskie tłoki kosztowały mniej niż 100 złoty a później staniały do ok. 20-50 złotych[205][206] W grudniu 2000 roku zadebiutowała gra stworzona w Polsce na tą konsolę - Kao the Kangaroo.

Sony: Działania Segi w zakresie znalezienia dystrybutora dla Dreamcast miały związek z premierą PlayStation 2, mającą miejsce 28 listopada 2000. Konsole wydało Sony Poland a gry oraz konsole były dostępna w sieci 4 autoryzowanych dystrybutorów: Lanser, IM Group, LEM i Play-IT. Premiera była krytykowana ze względu na bardzo wysoką cenę (od 2699 zł do 2999 zł), małą liczbę konsol, gier oraz promocji.[207][208]

Zamiast tego podjęto działania promocyjne związane z pierwszym modelem. W październiku 2000 roku wydano nowy model - PS one za ok. 650 złoty. W grudniu 2000 roku ukazała się pierwsza gra na PlayStation 1 po polsku, czyli The Jungle Book Groove Party. Sprzedawano ją w dwóch zestawach - gra (199 złoty) oraz gra + mata do tańczenia (249 złoty).[209][210] Do tego czasu szacowano że w Polsce jest od 300 tys. do 400 tys. konsol PSX, z czego większość osób uznawała liczbę ok. 350 tysięcy egzemplarzy. Pomimo takiej liczby posiadaczy, nakład na poszczególne tytuły nie był wielki i najpopularniejsze tytuły schodziły najczęściej w ilości 10 tysięcy sztuk.[211][207]

Neo Geo: W sprzedaży nadal znajdowało się Neo Geo Pocket Color jednak radziło sobie gorzej od Game Boya.

Radica: Od początku roku firma Manta Multimedia rozpoczęła dystrybucję gier elektronicznych Radica. W tym też roku na polski rynek trafiły:

  • Stealth Assault (w marcu kosztował 109 złoty)[212],
  • Radica Rider (w marcu kosztował 219 złoty)[212],
  • Sport Bass Fishin' (wydana w maju)[213],
  • Virtual Racing (wydany w lipcu)[214],
  • Cyball Parasights (wydany w wakacje)[215],
  • Sub Assault (wydany we wrześniu)[216],
  • Grand Prix 2000 (wydany w październiku)[217],
  • Tank Assault (wydany w listopadzie)[218],
  • Ultimate Bass Fishin' (wydany w grudniu)[219]

Inne: Powstaje magazyn PlayerStation Plus, czyli kontynuacja wydawanego od 1998 roku PlayStation Plus.[220]

Początek nowego wieku to czas rozpowszechniania się emulatorów na PC. To właśnie dzięki nim wiele osób doświadczyło konsol i gier słabo dostępnych lub nie wydanych w Polsce.

We wrześniu 2000, w Polsacie startuje emisja Pokemonów, opartych o grę o tym samym tytule, natomiast Canal+ startuje z Wszechświat Blastera opartym o grę Math Blaster!. Ultima rozpoczyna legalną sprzedaż anglojęzycznych kaset VHS z anime - Tekken, Sonic, Panzer Dragoon, Sakura Wars.[221]

2001[]

Sony: Na rynku konsol stacjonarnych niepodzielnie króluje PS one w cenie ok. 550 złotych. Do marca 2001 roku jest 1000 posiadaczy PlayStation 2. Do końca roku jej cena spadnie do ok. 1500 zł. W maju 2001 wydano pierwszą grę na PS2 w języku polskim czyli The Jungle Book Groove Party, czyli to samo tłumaczeniem co na PSX.[222]

Nintendo: Pomiędzy rokiem 2000/2001, zaczęły powstawać ROMy dla Game Boy Color będące cyfrowymi wersjami książek w języku polskim np. Wiedźmin: Ziarno Prawdy[223]. W lipcu 2001 roku wydano Game Boy Advance po cenie startowej 599 złoty. Jej rozprowadzanie było określane przez prasę jako "dość cywilizowane", gdzie istniała dobra sieć dystrybucji oraz porządny marketing w prasie ale także w telewizji. Dzięki tym zabiegom oraz rozpowszechnieniu się nagrywarek kartridży, dzięki czemu z internetu zgrywano ROMy, konsola utrzymała popularność poprzednich modeli. Przez pierwsze lata problemem była wysoka cena, przez co nadal częstszym wyborem był Game Boy Color, który kosztował 299 złoty w momencie premiery GBA.[224] W związku z kampanią Pokemon, Lukas Toys wydaje specjalny model Game Boy Color Pikachu Edition oraz jest sponsorem filmów kinowych i wydań VHS/DVD z tej serii.

W wakacje, na rynku pojawił się GameBoy Magazyn autorstwa redakcji Neo Plus i wspierany przez dystrybutora Lukas Toys. Pojawiają się tam opisy wszystkiego związanego z Game Boy Color i Game Boy Advance.[225] W tym też roku z funkcji dystrybutora zrezygnował Optimus SA ze względu na odejście związanego z Nintendo pana Dariusza Dąbskiego.

W 2001 roku powstał Gameboyzz Orchestra Project (od 2007 roku jako Micro Orchestra), grupa tworząca muzykę elektroniczną na Game Boyu, występująca na międzynarodowych festiwalach[226][227][228].

Sega: Do marca, w Polsce było 15 tysięcy posiadaczy Dreamcast'a kontra 1 tysiąc PlayStation 2[229]. Zaliczył on obniżkę cenową w tym miesiącu do 699 złotych co zwiększyło sprzedaż o ponad 10 tysięcy sztuk[230][231]. Kolejna obniżka była jesienią co poskutkowało spadkiem cen do 499 złotych za podstawowy zestaw oraz wydano 2 nowe zestawy specjalne - "Virtua Fighter 3tb" oraz "Race Controller" za 699 złotych. Drastycznej obniżce uległy gry - grupa I za 69 złotych, grupa II za 99 złotych i grupa III za 149 złotych. Wprowadzono również emulator PlayStation tzw. Bleemcast za 29,90 - 39,90 złotych. Działania te pozwoliły na skuteczne zwiększenie sprzedaży o kolejne parę tysięcy[232][233]

Radica: Od tego roku gry firmy Radica można było znaleźć w sklepach Real. Wiele z nich było sprzedawanych po niższych cenach jak np: Stealth Assault za 49,95 złoty, Virtual Racing za 69,95 złoty, Sport Bass Fishin' za 39,95 złoty i Sub Assault za 59,95 złoty[234]. Firma Manta wydała także nowe gry takie jak King Fish (w styczniu)[235] i Bug 'em (kosztowała 59,95 złoty w maju)[234].

MGA: Innymi grami LCD dystrybuowanymi w Polsce były te produkowane przez MGA Entertainment w cenie ok. 32 złoty za sztukę.[236]

Inne: W lutym 2001 roku portal dreamcastcenter.pl podał wiadomość, że istnieją plany wydawania polskiego magazynu o Dreamcast o nazwie My Dream, ale jego dalsze losy są nieznane.[237] Redakcja OPPM wprowadza na rynek PSM2, w którym ukazują się recenzje gier na PS2.[238]

9 stycznia to premiera Pokemon: Film pierwszy (dystr. Warner Bros Poland), który zajmie 17 miejsce z ilością 315 759 widzów a 1 czerwca kolejna część czyli Pokemon 2 (także od Warnera) i zajmie 41 miejsce czyli 124 737 widzów. 10 sierpnia 2001 roku w kinach pojawia się Lara Croft: Tom Raider (również od Warnera), który zajmuje 16 miejsce najczęściej oglądanego filmu tego roku w Polsce, z ilości 324 498 widzów a 28 września 2001 roku Final Fantasy: Wojna Dusz (znowu Warner), który zajmie 77 miejsce z ilością 46 878 widzów.[239][240][241][242][243]

2002[]

Nintendo: Gamecube nazywany również w Polsce GaCek miał premierę 4 maja 2002 wraz z 7 grami.[244]. Dystrybutorem numer 1 był standardowo Lukas Toys a drugim została Manta Multimedia (posiadała także prawa do GBC, GBA i PM), która ogłosiła to 12 lutego 2002 roku wraz z obniżką ceny z 999 zł do 949 zł[245][246][247][248]. W przeciwieństwie do LT, który reklamował konsolę w głównie w prasie, Manta planowała zorganizować dużą akcję promocyjną pod hasłem "Każdy może grać na GameCube'ie", podczas której w sieci marketów Selgros, Geant i Media Market miano ustawić stanowiska, gdzie można było wypróbować konsolę z grami. 30 kwietnia 2002 roku, ogłoszono że zapowiadana akcja się nie odbędzie z przyczyny niezależnych od firmy ale obniżona cena zostanie a w marketach będzie można kupić gry bez opcji zagrania na stanowiskach[249][250]. Odebrano to jako kompromitację dystrybutora, choć sama Manta dalej sprzedawała Nintendo, jednak bez znaczących sukcesów i ostatecznie ustępując wiosną 2003 roku.

W międzyczasie premiery nowej konsoli NGC, w Polsce wydano także przenośne Pokemon Mini w cenie 259 złoty z grą w zestawie.[251] Game Boy Advance staniał do 499 złoty a GBC utrzymuje się dalej na poziomie 299 zł.

W październiku 2002 roku Cenega wydała pierwszą grę na Game Boy Advance w języku polskim - Hugo: The Evil Mirror[252].

XBOX: W Europie Zachodniej debiutuje XBOX, jednak oddział Microsoft Polska nie jest zainteresowany dystrybucją sprzętu, dlatego pojawia się on tylko w imporcie za 1399 zł. Do polskiej premiery XBOXa dojdzie 23 października 2004 roku a sprzedażą zajmie się jeden z długoletnich autoryzowanych dystrybutorów Microsoftu, przedsiębiorstwo APN Promise.[253][254][255] Polski oddział zainteresuje się dopiero następcą XBOXa w listopadzie 2006.[256]

Sega: W tym też roku nadal można było kupić Dreamcast a raczej jego pozostałe sztuki które zostały na świecie. Cena na początku roku to 449 złoty a później została obniżona do 349 złoty.[257]

Pegasus: Swoje miejsce mają także klony starego Famicoma. Do najpopularniejszych należą "komputery edukacyjne" jak GLK lub Cudowny Raj - Smart Genius Deluxe oraz modele imitujące PlayStation (FunStation czy PolyStation) których cena wacha się od 75 do 100 złoty. Zwykłe klony można było nabyć za mniej niż 50 złoty. Do mniej popularnych można egzotyczne VCD-003 Gambler[258][259][260].

Inne: Magazyn Click! rozpoczyna publikowanie dodatkowego magazynu tylko o konsolach pod nazwą Click! Konsole.[261]

W imporcie pojawiają się mniej znane konsole jak Game Park 32, choć są one jedynie ciekawostką dla najbardziej wtajemniczonych fanów gier[262].

19 lipca 2002 roku premierę ma oparty na grze Resident Evil: Domena Zła dystrybucji Vision, którego obejrzało 89 299 widzów (55 miejsce).[263][264]

2003[]

Sony: PS one kosztuje poniżej 350 złoty natomiast PS2 to kwota 999 złotych. Do lutego 2004 roku, PlayStation 2 będzie mieć 50 000 posiadaczy w Polsce.[265]

Nintendo: Pod koniec marca, Lukas Toys wydało w Polsce Game Boy Advance SP w cenie 699 złotych. Game Boy Advance tanieje do 399 złotych a w sklepach trwa obniżka i wyprzedaż modelu Game Boy Color, ze względu na jego wycofanie z rynku europejskiego. GameCube kosztuje na początku roku 899 złoty a pod koniec cena spada drastycznie do 549 złotych i to z grą do wyboru. Dla niego pojawia się też specjalna seria wydawnicza - Player’s Choice, z grami w niżej cenie (119 złoty). Przedstawiciel Lukas Toys określił rok 2003 jako niezły dla GBSP i GC a obniżki cen dla GC spowodowały duży wzrost sprzedaży sprzętu.[266] W tym też roku GameBoy Magazyn zostaje zastąpiony nowym o nazwie GBMore, drugim magazynem w historii Polski tylko o Nintendo. W czasopiśmie pojawią się recenzje Game Boy Advance oraz GameCube. W 2 numerze odejdzie on trochę od pierwotnego formatu i zacznie opisywać także inne gry przenośne m.in Nokia N-Gage[267].

Nokia: 7 października 2003 roku, Nokia Polska wydała N-Gage w cenie 1600 złoty a dystrybutorem gier (cena 240-250 zł) została Cenega[268]. Konsole w Polsce, po raz pierwszy zaprezentowano już 9 września 2003 roku na specjalnej konferencji w Warszawie[269]. W sieci Empik sprzedawano je po specjalnej cenie 1555 złoty a na specjalnych standach można było wypróbować konsolę wraz z grą Tomb Raider[270]. 21 maja 2004 roku zaprezentowano model QD[271]. Do tego czasu sprzedano 3 tysiące konsol i 6 tysięcy gier[272]. W kolejnych latach kanał Hyper będzie emitował program poświęcony konsoli - Arena N Gage[273].

Inne: CGS udaje się nabyć licencję na wydawanie tłumaczenia "Oficjalny Polski PlayStation 2 Magazyn" czyli kontynuacji wydawanego w Polsce od 1997 roku czasopisma o PSX. Tym samym z rynku znika wydawany przez nich magazyn PSM2[274]

29 sierpnia 2003 premierę ma kontynuacja filmu opartego na grze Lara Croft Tomb Raider: Kolebka życia dystrybucji Warner Bros Poland, którego obejrzało 79 060 widzów (63 miejsce).[275][276] Natomiast na VHS i DVD ukazał się Sonic: Świąteczna przygoda.

Przypisy[]

  1. https://gadzetomania.pl/3448,kometka-dla-swietlic-i-klubow-bajty-z-broda
  2. https://gadzetomania.pl/3295,telewizyjna-video-gra-z-polski-bajty-z-broda
  3. https://www.testergier.pl/2022/12/retromaniak-98-pong-po-piecdziesiatce.html
  4. https://archive.org/details/komputer-39/page/6/mode/1up
  5. https://archive.org/details/komputer-38/page/n63/mode/1up
  6. https://archive.org/details/TopSecret02/page/n29/mode/2up
  7. https://www.youtube.com/watch?v=O8yQNIAv3X4
  8. https://www.dobreprogramy.pl/@antar/kultowe-podroby-konsol-do-gier-z-pierwszej-polowy-lat-tych-wspomnienie-rambo-pegasusa-i-ich-klonow,blog,79505
  9. https://polygamia.pl/pierwsza-taka-konsola-w-polsce,6561888473450625a
  10. https://archive.org/details/moje-atari-4/page/8/mode/2up
  11. https://www.ppe.pl/blog/2104014/324348/video-game-ca-160-polska-konsola-ktora-byla-oficjalnym-klonem-atari-2600-junior.html
  12. https://archive.org/details/bajtek199111/page/n41/mode/2up
  13. https://archive.org/details/TopSecret07/page/n33/mode/2up
  14. https://web.archive.org/web/20231209202520/https://www.computerworld.pl/news/Atari-po-rozwodzie-z-Karenem,308793.html
  15. https://archive.org/details/commodore-amiga-1992-02/page/n1/mode/2up?view=theater
  16. 16,0 16,1 Wywiad z szefem American Computer and Games, Videoman, nr 62, str. 28, październik 1997
  17. 17,0 17,1 https://www.pb.pl/elektronik-z-meliorantem-187459
  18. https://postimg.cc/k6SB7j3V
  19. https://archive.org/details/bajtek199105/page/n36/mode/1up
  20. https://archive.org/details/bajtek199205/page/n13/mode/2up
  21. https://archive.org/details/Re0593OCR/page/n26/mode/1up
  22. Sega Już w Polsce, Video Club, nr 20, str. 23, maj 1992
  23. Ty Grasz, Ja Gram, Oni Grają, Video Club, nr 18, str. 22, marzec 1992
  24. Sega - Kupisz i wypożyczysz w sklepach ITI Neovision, Video Club, nr 21, str. 22, czerwiec 1992
  25. https://archive.org/details/bajtek199305/page/n38/mode/1up
  26. https://www.dobreprogramy.pl/AnTar/Brick-Game-kultowa-konsola-przenosna-z-lat-dziewiecdziesiatych-Wspomnienia-latka,104228.html
  27. https://archive.org/details/film-1992-06-21-nr-25/page/n25/mode/1up
  28. https://archive.org/details/bajtek199310/page/n41/mode/2up
  29. https://www.nesworld.com/article.php?system=nes&data=pirate-superpegasus
  30. https://www.pb.pl/elektronik-z-meliorantem-187459
  31. https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/142143/NIEUCHWYTNY-PEGASUS
  32. https://archive.org/details/TopSecret25/page/n32/mode/1up
  33. https://archive.org/details/TopSecret21/page/n5/mode/1up
  34. https://archive.org/details/TopSecret19/page/n7/mode/2up
  35. 35,0 35,1 https://archive.org/details/TopSecret21/page/n31/mode/2up
  36. https://archive.org/details/Re0193OCR/page/n36/mode/1up
  37. Mega Drive II 16-bit Game - Telewizyjna Gra Komputerowa, Video Club, nr 36, str. 68, wrzesień 1993
  38. 38,0 38,1 16-bitowy władca Europy i... Polski, PSX Extreme, Perez, nr 324, str. 30-35, sierpień 2024
  39. https://archive.org/details/stefan-1993-5-6/page/n34/mode/1up
  40. https://www.primostudio.pl/nfsk/komputery/amigacd32.html
  41. https://archive.org/details/bajtek199307/page/n6/mode/1up
  42. https://archive.org/details/magazyn-amiga-14/page/56/mode/1up
  43. https://archive.org/details/magazyn-amiga-11/page/5/mode/1up
  44. https://archive.org/details/TopSecret15/page/n37/mode/2up
  45. https://archive.org/details/TopSecret19/page/n32/mode/1up
  46. https://archive.org/details/TopSecret22/page/n28/mode/1up
  47. Wesołe zabawy z Pegasusem, Videoman, 5/1993, str. 10, Maj 1993
  48. https://archive.org/details/film-1992-06-21-nr-25/page/n25/mode/1up
  49. https://archive.org/details/swiat-mlodych-1993-08-07-nr-031-032/page/n15/mode/2up
  50. https://archive.ph/ipQUg
  51. https://archive.ph/8gcoA
  52. Program telwizyjny, Goniec Górnośląski, 37/1993, str. 12
  53. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-03/page/27/mode/1up
  54. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n37/mode/1up
  55. https://twin-carts.pl/handhelds/gameboy.jpg
  56. https://archive.org/details/atari-magazyn-1994-03/page/n1/mode/2up
  57. https://archive.org/details/atari-magazyn-1994-03/page/n5/mode/2up?view=theater
  58. https://archive.org/details/gambler_magazine-1994-12/page/n56/mode/1up
  59. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-01/page/n58/mode/1up?view=theater
  60. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1994-04/page/n13/mode/1up
  61. https://archive.org/details/TopSecret25/page/n32/mode/1up
  62. https://archive.org/details/TopSecret32/page/n46/mode/1up
  63. https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/37195/Sklep--w-ktorym-kupisz-Krusty-s-Super-Fun-House
  64. https://www.telecompaper.com/news/nintendo-enters-games-market--42144
  65. https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/37195/Sklep--w-ktorym-kupisz-Krusty-s-Super-Fun-House
  66. https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/35230/Elemis-w--Emilce-
  67. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1994-08-09/page/n7/mode/2up
  68. https://library.gamehistory.org/repositories/2/resources/249
  69. https://archive.org/details/TopSecret25/page/n31/mode/2up
  70. https://tzzad.wordpress.com/2013/02/20/kolorowy-spis-gier-typu-nintendo/
  71. Obok telewizora, Videoman, 12/1994, str. 36-37, grudzień 1994
  72. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1994-04/page/n13/mode/1up
  73. Telewizja, Trybuna Śląska, 240/1994. str. 14
  74. https://www.youtube.com/watch?v=obLTQmDbUYg
  75. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-03/page/n47/mode/2up?view=theater
  76. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n57/mode/2up?view=theater
  77. https://mcurrent.name/atarihistory/tramel_technology.html
  78. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1995-03/page/50/mode/2up?view=theater
  79. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-07-08/page/n47/mode/2up?view=theater
  80. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-07-08/page/n37/mode/2up?view=theater
  81. 81,0 81,1 Oferta świąteczna '95, Cennik sprzedaży CET, 1995
  82. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-10/page/n37/mode/2up?view=theater
  83. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-11/page/n45/mode/2up?view=theater
  84. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n57/mode/2up?view=theater
  85. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-05/page/n9/mode/2up?view=theater
  86. https://archive.org/details/bajtek199512_201911/page/n47/mode/2up
  87. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n57/mode/1up
  88. https://archive.org/details/bajtek199512_201911/page/n45/mode/2up
  89. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-10/page/n35/mode/2up?view=theater
  90. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1996-03/page/30/mode/2up
  91. https://archive.org/details/TopSecret35/page/n55/mode/2up
  92. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n57/mode/1up
  93. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-12/page/46/mode/1up
  94. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-06/page/32/mode/2up
  95. https://archive.org/details/TopSecret46/page/n58/mode/1up
  96. https://archive.org/details/TopSecret43/page/n7/mode/2up?view=theater
  97. 97,0 97,1 97,2 97,3 Super oferta dla technoholików, Cennik sprzedaży CET, str. 1, styczeń-marzec 1996
  98. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-04/page/n9/mode/2up
  99. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1995-11/page/55/mode/1up
  100. https://web.archive.org/web/20211022034025/https://www.computerworld.pl/news/CD-I-nie-dla-nas,298772.html
  101. https://archive.org/details/bajtek199505/page/n29/mode/2up
  102. https://archive.org/details/commodore-amiga-1994-12/page/4/mode/2up
  103. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n57/mode/1up
  104. Odpowiedź - Pegasus!, Videoman, nr 42, str. 29
  105. https://archive.org/details/SwiatGierKomputerowych111995/page/n1/mode/2up?view=theater
  106. https://archive.org/details/TopSecret38/page/n19/mode/2up?view=theater
  107. https://archive.org/details/magazyn-amiga-46/page/n81/mode/2up?view=theater
  108. https://archive.org/details/bajtek199512_201911/page/n47/mode/2up?view=theater
  109. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1995-12/page/16/mode/1up
  110. https://boxoffice-bozg.pl/1995-2/
  111. https://www.kinowki.bid/znak-smoka-double-dragon-1994/
  112. https://archive.org/details/gambler_magazine-1996-02/page/n3/mode/2up
  113. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-01/page/n58/mode/1up?view=theater
  114. https://strefapsx.pl/historia-poczatkow-playstation-polsce/
  115. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1995-11/page/55/mode/1up
  116. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-12/page/n77/mode/2up?view=theater
  117. PlayStation, Video Club, nr 70-71, str. 56, lipiec-sierpień 1996
  118. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1996-04/page/30/mode/2up
  119. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-10/page/n77/mode/1up
  120. Wielki konkurs Segi Saturn Rally Championship, Videoman, nr 50, str. 27, październik 1996
  121. Witamy Segę, Videoman, nr 45, str. 25, maj 1996
  122. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1996-09-10/page/60/mode/2up
  123. Witamy Segę. Videoman, nr 44, str. 32, kwiecień 1996
  124. https://web.archive.org/web/20210126133559/https://www.cbronline.com/news/despite_runaway_success_of_sony_playstation_sega_still_sees_mileage_in_the_16bit_games_machine/
  125. Witamy Segę. Videoman, nr 43, str. 30, marzec 1996
  126. Sega preps for major overseas expansion. (Sega Channel), Multichannel News, 29 stycznia 1996
  127. https://archive.org/details/gambler_magazine-1996-11/page/n27/mode/1up
  128. https://www.eurogamer.pl/kulisy-powstania-i-upadku-programu-escape
  129. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-07/page/n78/mode/1up
  130. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-12/page/n77/mode/2up
  131. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1996-12/page/58/mode/1up
  132. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1996-12/page/62/mode/2up?view=theater
  133. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1997-01-02/page/n2/mode/1up?view=theater
  134. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1996-04/page/n41/mode/2up
  135. https://crn.pl/wywiady-i-felietony/od-jaguara-do-xboksa/
  136. https://archive.org/details/magazyn-amiga-46/page/n1/mode/2up?view=theater
  137. https://archive.org/details/magazyn-amiga-46/page/78/mode/2up?view=theater
  138. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-09/page/n73/mode/2up
  139. https://archive.org/details/gambler_magazine-1996-02/page/n77/mode/1up
  140. https://archive.org/details/gambler_magazine-1997-04/page/n37/mode/2up?view=theater
  141. https://boxoffice-bozg.pl/1996-2/
  142. https://archive.org/details/gambler_magazine-1996-04/page/n83/mode/2up
  143. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1996-01/page/n57/mode/2up?view=theater
  144. https://archive.org/details/gambler_magazine-1996-02/page/n31/mode/2up
  145. https://archive.org/details/SwiatGierKomputerowych091996/page/n43/mode/2up
  146. https://strefapsx.pl/historia-poczatkow-playstation-polsce/
  147. Nintendo 64 The New Dimension of Fun, Videoman, nr 55, str. 29, marzec 1997
  148. https://www.pcworld.pl/news/64-bity-przyjemnosci,297501.html
  149. 149,0 149,1 1994 rok, czyli SNES nad Wisłą, SNES Extreme, nr 1, str 10, czerwiec 2025
  150. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1997-09/page/n77/mode/2up
  151. https://muzeumpc.pl/eksponat/nintendo-game-boy/
  152. Tetris Jr, Videoman, nr 60, str. 29, sierpień 1997
  153. https://www.eurogamer.pl/kulisy-powstania-i-upadku-programu-escape
  154. https://archive.org/details/gambler_magazine-1997-12/page/n77/mode/1up
  155. https://archive.org/details/gambler_magazine-1998-09/page/n63/mode/1up
  156. https://archive.org/details/gambler_magazine-1998-03/page/n75/mode/1up
  157. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1997-11/page/n73/mode/1up
  158. https://archive.ph/LstuO
  159. https://archive.org/details/neo-plus-008/page/n73/mode/1up?view=theater
  160. https://archive.org/details/secretservicemagazine-1997-10/page/n83/mode/2up
  161. https://archive.ph/63DE1
  162. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/oppsm/index.html
  163. https://zapach-papieru.pl/os-czasu/
  164. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/neo/index.html
  165. https://strefapsx.pl/wywiad-sony-poland/
  166. https://archive.org/details/gambler_magazine-1998-09/page/n64/mode/2up?
  167. https://archive.org/details/neo-plus-006/page/n67/mode/1up
  168. Testy, Neo, nr 9, str. 9, październik 1998
  169. https://archive.org/details/gry-komputerowe-1998-03/page/n81/mode/1up
  170. https://archive.ph/S0iHP
  171. https://archive.ph/CTpcl
  172. https://archive.ph/tDVTJ
  173. https://archive.org/details/neo-plus-001/mode/2up
  174. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/playstpl/index.html
  175. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/psxfan/index.html
  176. https://boxoffice-bozg.pl/1998-2/
  177. https://archive.org/details/neo-plus-012/page/n81/mode/1up
  178. https://www.computerworld.pl/news/Optimus-podpisal-umowe-o-dystrybucji-produktow-Nintendo,5249.html
  179. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Optimus-SA-Raport-biezacy-Podpisanie-umowy-101783.html
  180. https://archive.org/details/neo-plus-013/page/n19/mode/2up
  181. https://archive.org/details/neo-plus-014/page/n78/mode/1up
  182. https://archive.org/details/neo-plus-014/page/n38/mode/1up
  183. https://archive.org/details/secret-service-kompendium-4/page/n97/mode/2up?q=
  184. https://archive.org/details/neo-plus-010/page/n81/mode/1up
  185. https://www.pb.pl/elektronik-z-meliorantem-187459
  186. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/gamest/index.html
  187. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/konsola/index.html
  188. https://strefapsx.pl/krotka-historia-teleturnieju-wirtualna-gra-playstation-tvp1/
  189. https://www.kinowki.bid/wing-commander-1999/
  190. https://archive.org/details/kawaii-04-05-1999/page/n3/mode/1up
  191. Program telewizyjny, Tygodnik Prudnicki, 44/1999, str. 5
  192. https://archive.org/details/kawaii-04-05-1999/page/n58/mode/1up
  193. https://archive.org/details/click23.2000/page/n49/mode/1up?view=theater
  194. https://archive.org/details/play200012/page/n3/mode/1up
  195. https://swiatkolekcji.com/naklejki/pokemon-chipita/
  196. https://web.archive.org/web/20010201072100/http://stworki.com.pl/
  197. https://web.archive.org/web/20010515232133/http://www.mirinda.pl/ (Tekst widoczny po skopiowaniu)
  198. https://consolevariations.com/collectibles/nintendo-game-boy-color-mirinda-console
  199. https://archive.org/details/neo-plus-026/page/n5/mode/1up
  200. https://web.archive.org/web/20180802163340/https://gry.interia.pl/news-oficjalny-dystrybutor-dreamcast,nId,727666
  201. https://web.archive.org/web/20201203075856/https://gry.interia.pl/news-dreamcast-w-polsce-wywiad,nId,727953
  202. https://archive.org/details/neo-plus-030/page/n35/mode/2up
  203. https://archive.org/details/neo-plus-027/page/n5/mode/1up
  204. https://web.archive.org/web/20020109174127/http://www.dreamcast.pl/dreamcast/
  205. https://web.archive.org/web/20010218024143/http://www.dreamcastcentre.hg.pl/felietony/piraty.htm
  206. https://web.archive.org/web/20070502191850/http://dcfans.prv.pl/felietony/1.htm
  207. 207,0 207,1 https://archive.org/details/neo-plus-026/page/n27/mode/2up
  208. https://archive.org/details/neo-plus-030/page/n38/mode/2up
  209. https://archive.org/details/play22001/page/n5/mode/1up
  210. https://archive.org/details/neo-plus-029/page/n10/mode/1up
  211. https://archive.org/details/neo-plus-030/page/n31/mode/2up?view=theater
  212. 212,0 212,1 https://archive.org/details/neo-plus-019/page/n97/mode/1up
  213. https://archive.org/details/neo-plus-021/page/n97/mode/1up
  214. https://gry.interia.pl/news-virtual-racing-firmy-radica,nId,726698
  215. https://archive.org/details/neo-plus-023/page/n113/mode/1up
  216. https://archive.org/details/neo-plus-024/page/n97/mode/1up
  217. https://archive.org/details/neo-plus-025/page/n93/mode/1up
  218. https://archive.org/details/neo-plus-026/page/n97/mode/1up
  219. https://archive.org/details/neo-plus-027/page/n97/mode/1up
  220. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/playerst/index.html
  221. https://archive.org/details/play20004/page/n52/mode/1up
  222. https://strefapsx.pl/jungle-book-groove-party-ps2-pl/
  223. https://archive.org/details/click03.2001/page/n52/mode/1up?view=theater
  224. https://www.gry-online.pl/opinie/stare-ale-jare-gameboy-advance/z81b5
  225. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/gameboy/index.html
  226. https://web.archive.org/web/20041203210908/http://www.gameboyzz.com/
  227. https://www.facebook.com/mikroorchestra/videos/daro-z-vivy-prezentuje-gameboyzz-orchestra-project-/2873365466279870/ Reportaż o Gameboyzz Orchestra
  228. https://www.youtube.com/watch?v=0A8u2EQFWGY Historia grupy Micro Orchestra
  229. https://archive.org/details/PSX_Extreme_043/page/n41/mode/2up
  230. https://world-of-dreamcast.blogspot.com/2009/11/dreamcast-historia-prawdziwa.html
  231. https://archive.org/details/neo-plus-030/page/n99/mode/2up
  232. https://archive.org/details/neo-plus-035/page/n83/mode/2up
  233. https://archive.org/details/neo-plus-035/page/n5/mode/1up
  234. 234,0 234,1 https://archive.org/details/neo-plus-032/page/n84/mode/1up
  235. https://archive.org/details/neo-plus-028/page/n97/mode/1up
  236. https://archive.org/details/click01.2002/page/n53/mode/1up?view=theater
  237. https://segaretro.org/My_Dream_(magazine)
  238. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/psm2/index.html
  239. https://boxoffice-bozg.pl/2001-2/
  240. https://www.kinowki.bid/lara-croft-tomb-raider-2001/
  241. https://www.kinowki.bid/pokemon-film-pierwszy-gekijo-ban-poketto-monsuta-myutsu-no-gyakushu-1998/
  242. https://www.kinowki.bid/pokemon-2-uwierz-w-swoja-sile-gekijo-ban-poketto-monsuta-maboroshi-no-pokemon-rugia-bakutan-1999/
  243. https://www.kinowki.bid/final-fantasy-final-fantasy-the-spirits-within-2001/
  244. https://archive.org/details/play20025/page/n5/mode/1up?view=theater
  245. https://archive.org/details/action-plus-51/page/n11/mode/2up
  246. https://web.archive.org/web/20021230090601/http://www.manta.com.pl/serwis/archiwum/styczen2002.php
  247. Manta dystrybutorem Nintendo!, Neo Plus, nr 40, str. 6, luty 2002
  248. https://archive.org/details/play20023/page/n5/mode/1up?q=lukas+toys
  249. https://archive.org/details/play20026/page/n5/mode/2up?
  250. https://archive.org/details/action-plus-50/page/n36/mode/1up?view=theater
  251. https://archive.org/details/click20025/page/n23/mode/2up
  252. https://www.cenega.pl/news/pierwsza-gra-na-gba-po-polsku/436
  253. https://www.gry-online.pl/newsroom/premiera-konsoli-xbox-w-polsce-juz-23-pazdziernika-kolejne-informacje/zc3e40
  254. https://archive.org/details/cover_20250121/ks_24_2004/page/12/mode/1up
  255. https://web.archive.org/web/20041028120855/http://www.promise.com.pl/sklep/asp/is.cv.asp?vid=55
  256. https://www.centrumxp.pl/Aktualnosci/XBOX-360-juz-od-3-listopada-w-Polsce
  257. https://web.archive.org/web/20020605010014/http://radocha.pl/
  258. Klony Nesa, Neo Plus, nr 44, str. 73, czerwiec 2002
  259. https://web.archive.org/web/20050313174738/http://www.manta.com.pl/produkty.php?id=1011&lang=pl
  260. https://archive.org/details/click-1999-2006/Click%21%20-%20Skany/Click%21%20%282000%29/Click%21%2025-26.2000/page/72/mode/1up
  261. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/konsole/index.html
  262. Game Park 32, Neo Plus, nr 41, str. 78, marzec 2002
  263. https://boxoffice-bozg.pl/2002-2/
  264. https://www.kinowki.bid/resident-evil-2002/
  265. https://www.onlygames.pl/news-sprzedaz_playstation_3_przekroczyla_w_polsce_50_000_sztuk-1821.html
  266. https://archive.org/details/neo-plus-nr-067-2004/Neo%20Plus%20nr%20061%20%282004%29/page/27/mode/1up
  267. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/gbmore/index.html
  268. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/konsola-n-gage-juz-od-jutra-w-sprzedazy
  269. https://gsmonline.pl/artykuly/polska-premiera-konsoli-nokia-n-gage
  270. https://archive.org/details/click200312/page/n73/mode/2up?q=
  271. https://www.gry-online.pl/S040.asp?ID=35
  272. https://gsmonline.pl/artykuly/slaba-sprzedaz-n-gage-w-polsce
  273. https://karawana.eu/index.php/wywiad-4-tomasz-kreczmar-z-telewizji-hyper/
  274. https://katalogczasopism.prv.pl/czasop/opps2m/index.html
  275. https://boxoffice-bozg.pl/2003-2/
  276. https://www.kinowki.bid/lara-croft-tomb-raider-kolebka-zycia-lara-croft-tomb-raider-the-cradle-of-life-2003/